Abchazische president afgezet

President Alexander Ankvab deelde zijn ontslag mee vanuit een niet-vrijgegeven locatie aan de Zwarte Zee, vermoedelijk een Russische militaire basis, en sprak van een “militaire coup”. De president is al sinds vorige week dinsdag op de vlucht.

De regering nam samen met de president ontslag na een stemming van het parlement, en parlementsvoorzitter Valery Bganba treedt op als waarnemend president tot aan de vervroegde verkiezingen van 24 augustus. Bganba: ‘De president besloot af te treden om verdere destabilisatie van de situatie te voorkomen.’

De onrust begon eind april, toen de regering weigerde in te gaan op een ultimatum van de oppositie om tegen vijf mei de regering te ontbinden. Tienduizenden betogers hadden op 27 mei verzamelen geblazen voor een aantal overheidsgebouwen en de oppositie richtte een “Voorlopige Raad van Vertrouwen” op.

Etnische spanningen

De motieven van de oppositie lopen erg uiteen. Volgens waarnemers is de open houding van president Ankvab tegenover de Georgische minderheden in Abchazië één van de aanleidingen voor het protest.

Etnische Georgiërs kregen onder Ankvab Abchazische paspoorten en overheidssteun. De president zou daarmee de Abchazische hardliners tegen zich in het harnas hebben gejaagd.

Vooral oogstte Ankvab kritiek omwille van zijn autoritaire regeerstijl en vermeende corruptie. Voor zijn aantreden in 2011 had hij sociale, politieke en economische hervormingen beloofd, maar hij maakte die beloftes nooit waar. Sinds 2005 overleefde Ankvab zes moordaanslagen.

Onrustige regio

Abchazië is een betwist Georgisch territorium dat net als Zuid-Ossetië begin jaren ‘90 de onafhankelijkheid uitriep. Sindsdien staat de afgescheurde provincie internationaal geïsoleerd. De regio rekent net als Zuid-Ossetië op  steun van buurland Rusland.

Het kleine gebied met zo’n kwart miljoen inwoners beschikt niet over een  noemenswaardige industrie en de helft van het staatsbudget komt van het Kremlin.

Tijdens de onafhankelijkheidsstrijd in 1992 werden aan beide kanten grove mensenrechtenschendingen begaan. Abchazische troepen hielden etnische zuiveringen die de meeste Georgiërs uit het gebied verdreven. Georgië en Abchazië staan nog altijd op gespannen voet.

Zuid-Ossetische Oorlog

Eerdere pogingen van Georgië om de onafhankelijke regio’s  in te lijven, draaiden op niets uit. Het laatste grote conflict vond plaats in 2008 tijdens de korte Zuid-Ossetische Oorlog, toen Georgische troepen Zuid-Ossetië binnenvielen.

Het Russische leger greep in en bombardeerde de Georgische troepen die de grens overstaken. De Russische president Poetin, die op dat moment in Peking de Olympische Spelen bijwoonde, rechtvaardigde de militaire reactie als een geval van vredeshandhaving.

Hoewel Rusland zich na de oorlog uit de regio terugtrok, deelde het bijvoorbeeld grote aantallen Russische paspoorten uit aan de lokale bevolking. Georgië en zijn Westerse bondgenoten beschouwen de regio’s Abchazië en Zuid-Ossetië dan ook als de facto bezette gebieden.

Russische invloed

Russisch president Vladimir Poetin stuurde vorige week nog diplomatieke gezanten naar de regio. Hoewel de huidige situatie het Kremlin zorgen baart, hoeft het weinig te vrezen voor zijn invloed.

De meeste Abchaziërs staan bijzonder positief tegenover Rusland, en wie ook de macht overneemt is gedwongen goede banden met het Kremlin te onderhouden. Want zonder Russische steun belandt Abchazië al gauw weer in de armen van Georgië en dat zien de meeste Abchaziërs niet zitten.