Aanslagen maken nucleair terrorisme weer actueel

Het gaat om de vierde en laatste nucleaire veiligheidstop in een reeks die de Amerikaanse president Barack Obama in 2009 heeft opgestart. Op de conferenties wordt een antwoord gezocht op het nucleair terrorisme als als extreme bedreiging voor de globale veiligheid.

Brussel

‘Met zijn initiatief wilde Obama verhinderen dat nucleair materiaal in de handen kan vallen van iemand die er wapens mee wil maken’, zegt Rebecca Johnson, een Londense expert inzake non-proliferatie en internationale samenwerking. ‘De kwestie is weer pijnlijk actueel sinds de aanslagen in Brussel vorige week.’

‘Ik hoop dat de deelnemers aan de top niet vergeten dat de risico’s met kernwapens beginnen bij het arsenaal van de negen kernmachten’, aldus Johnson. Het gaat om de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad (de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk, China en Rusland) plus India, Pakistan, Israël en Noord-Korea.

Geen hoge verwachtingen

Johnson meent dat de toegang tot kernwapens en nucleair materiaal sterk kan beperkt worden als regeringen gedurfde stappen zouden nemen om iedereen te verbieden kernwapens te gebruiken of te ontplooien.

‘Maar de regering-Obama lijkt allesbehalve geneigd om nucleaire wapens op dezelfde voet te behandelen als de illegale en verguisde chemische en biologische wapens’, zegt Johnson, die in 1996 het Acronym Institute for Disarmament Diplomacy oprichtte.

Ook M.V. Ramana, natuurkundige aan het Programme on Science and Global Security en het Nuclear Futures Laboratory van de Princeton-univeriteit, koestert geen al te hoge verwachtingen. ‘Om te beginnen waren deze conferenties altijd al sterk toegespitst op het hoogverrijkte uranium uit kerncentrales. Soms komt ook plutonium aan bod, maar dat is eerder de uitzondering dan de regel’, zegt hij.

Gevaarlijke splijtstof

De echt grote hoeveelheden splijtstof zijn de militaire voorraden hoogverrijkt uranium en plutonium-239 van de kernmachten, en de voorraden plutonium in landen die hun nucleaire brandstof opwerken.

‘Deze voorraden zouden de echte focus moeten zijn van elk proces dat de nucleaire risico’s wil verkleinen. Maar ik vrees dat de top vrijdag daar niet in zal slagen’, zegt Ramana.

Volgens Johnson is het niet alleen van cruciaal belang om informatie uit te wisselen en de best mogelijke veiligheid rond plaatsen met nucleair materiaal te garanderen. Een meer duurzame veiligheid vereist dat de productie en het gebruik van plutonium en hoogverrijkt uranium helemaal wordt stopgezet – niet alleen voor kernwapens maar ook voor militaire doeleinden zoals kernreactoren in duikboten en voor alle commerciële doeleinden.

‘We hebben deze uiterst gevaarlijke splijtstoffen niet meer nodig’, zegt ze.

Evident

Voor Johnson is het evident dat de productie, het gebruik en de handel in plutonium en hoogverrijkt uranium verboden wordt met het oog op de preventie van nucleair terrorisme. ‘Helaas zijn de VS en de andere kernmachten die vrijdag in Washington worden verwacht vastgeroest in hun voorbijgestreefde nucleaire afhankelijkheid.’

‘De twee belangrijkste maatregelen die ze zouden kunnen treffen om nucleaire terreur te vermijden, zijn net de maatregelen die ze willen ontwijken: een verdrag dat kernwapens uit roulatie neemt, en een verbod op de productie en het gebruik van plutonium en hoogverrijkt uranium voor iedere toepassing’, besluit Johnson.