Zweeds ‘minister voor de Toekomst’ gelooft in een groen beleid dat economie stimuleert

Klopt het dat jullie klimaatneutraal willen worden tegen 2030?

Persson: We willen inderdaad een van de eerste fossielvrije welvaartsstaten worden, maar een exacte deadline hebben we nog niet vastgelegd. Het is de bedoeling dat we zeker tegen 2050 een CO2-neutraal land zijn. Tegen 2030 willen we het transportsysteem CO2-neutraal. Daar gaan we voorlopig het meest op inzetten.

Op vlak van elektriciteit en hernieuwbare energie staan we al ver. Hier in Zweden zijn we gezegend door de natuur, door de vele snelstromende rivieren en de kracht van dat vallend water kunnen we 40 procent van onze energie opwekken uit waterkrachtcentrales. 42 procent van het energiesysteem bestaat nog uit nucleaire energie en 6,5 procent komt van wind. Het resterende gedeelte wordt opgevuld met gecombineerde methoden en biomassa-energie, waarbij de helft van alle afval hergebruikt wordt om biobrandstof te produceren en warmte op te wekken.

Een van de grootste uitdagingen is dus de hervorming van het transportsysteem, omdat deze sector voornamelijk steunt op fossiele brandstoffen. Hoe kunnen jullie dat aanpakken?

Persson: We hebben een plan om fossiele brandstoffen te vervangen binnen de transportsector met elektriciteit, biobrandstof en op basis van energie-efficiëntie. De auto’s zijn al veel efficiënter geworden en we hebben een systeem ontwikkeld met bonussen, zodat we kunnen belasten wat  vervuilend is en minder belasten wat milieuvriendelijker is. Op die manier kunnen we de consumenten als het ware naar de goede beslissing leiden.

‘We hebben een systeem ontwikkeld met bonussen, zodat we kunnen belasten wat vervuilend is en minder belasten wat milieuvriendelijker is.’

Momenteel hebben we al een redelijk hoge CO2 taks, ongeveer 150€/ton CO2 (in andere landen is dat vaak niet meer dan enkele euro’s. nvdr). Wat we nu bekijken is of we een systeem kunnen ontwerpen dat de transformatie van het transportsysteem kan financieren. Hoe en wanneer we dat gaan doen, is nog niet helemaal duidelijk, maar wat wel zeker is, is dat we op zoek gaan naar goede alternatieven zoals wagens op elektriciteit en biobrandstof.

Het is ook zo dat jullie het aandeel van nucleaire energie willen verkleinen.

Persson: We zijn al bezig met het weghalen van verschillende reactoren uit het systeem. Eén van de redenen daarvoor is dat ze niet meer rendabel zijn. Onze energiecommissie , die kijkt naar de samenstelling van de energie- en elektriciteitsproductie, heeft nog geen beslissing genomen of de reactoren  al dan niet (op termijn) zullen worden gesloten. Het is wel zo dat nucleaire energievoorziening heel duur is geworden, dus de vraag is, als dit op marktniveau zou plaatsvinden, of investeerders wel nog willen investeren. Daar zouden veel subsidies voor nodig zijn en wij zijn voorlopig niet bereid die te betalen. Dat was de vorige regering al overeen gekomen en ook de huidige regering was daar al mee akkoord.

Welke effecten heeft dit groene beleid op de Zweedse economie?

Persson: Tegenover 1990 hebben we de CO2-uitstoot verminderd met ongeveer 22 procent. Tegelijk is onze productie en economische ontwikkeling verder gegroeid. Dat systeem van ‘ontkoppeling’ vinden we heel belangrijke en we tonen met ons voorbeeld ook aan dat het wel degelijk mogelijk is. Het groene beleid stimuleert innovatie, investeringen en concurrentie over het hele land.

‘Tegenover 1990 hebben we de CO2-uitstoot verminderd met ongeveer 22 procent en tegelijk is onze productie en economische ontwikkeling verder gegroeid.’

Ook de bedrijven zijn al overtuigd, zij hebben hun visie op duurzame ontwikkeling al geïntegreerd in hun beleidsplannen. Het conflict dat er vroeger was, is nu bijna volledig verdwenen. Ondernemers realiseren zich dat de vermindering of zelfs verdwijning van broeikasgassen erg belangrijk is op lange termijn.

In tegenstelling tot wat anderen soms denken heeft dit milieuvriendelijke beleid geen jobs gekost, maar net de tewerkstelling gestimuleerd. We zien dat de werkloosheid met de jaren is gedaald.

Zien jullie veel verzet tegen groene en hernieuwbare initiatieven?

Persson: Absoluut niet. Zowel het initiatief om het transportsysteem te vrijwaren van CO2 als om Zweden volledig CO2-neutraal te krijgen, worden gesteund door de overheid en de economie. Allemaal willen we streven naar een systeem waarbij 100 procent van de investeringen gaat naar hernieuwbare energie.

Ook vanuit de bevolking ervaren we weinig protest. Ze is zich heel bewust van de effecten en de risico’s van de klimaatverandering en ze staan volledig achter het groene beleid. Ze hebben het beleid de vorige jaren zelf proberen stuwen in deze richting. De bevolking merkt ook dat de zuivere lucht en het propere water gezorgd hebben voor een gezonde leefomgeving  en dat vinden ze belangrijk. Mensen willen hier graag leven en dat stimuleert ook economische ontwikkeling.

‘Ik ben wel optimistisch dat we vooruitgang maken, want als je dat niet bent, geraak je zo ver niet.’

Wat verwacht u als ‘minister voor de toekomst’ van de onderhandelingen in Parijs?

Persson: Wij verwachten, zoals velen, dat er een akkoord uit de bus zal komen, maar vrezen dat het waarschijnlijk geen bindend akkoord wordt. We hopen dat er ruimte is om het akkoord achteraf nog bij te stellen en te verbeteren, zodat follow-ups en hogere ambities nog kunnen worden toegevoegd, en ook transparantie vinden we zeer belangrijk. Maar het is natuurlijk afwachten wat er na Parijs gebeurt.

Ik ben wel optimistisch dat we vooruitgang maken, want als je dat niet bent dan geraak je zo ver niet.