Zwitserse sans-papiers beginnen eigen school

Zwitserland telt 100.000 tot 200.000 sans-papiers. Door het harde asielbeleid worden steeds meer aanvragen geweigerd, of worden tijdelijke vergunningen ingetrokken omdat het land van herkomst “veilig voor terugkeer” is.
De nieuwe asielwet, die vorig jaar van kracht werd, zette de deur op een kier. Wie minstens vijf jaar in Zwitserland woont en “zeer goed geïntegreerd” is, kan een verblijfsvergunning aanvragen. Maar de kantonale overheden van Zürich maken het de aanvragers zeer moeilijk, onder meer door een goede kennis van het Duits te eisen.
Migranten zonder papieren hebben de kans noch de middelen om taallessen te volgen. Eind vorig jaar besloten enkele sans-papiers daarom zelf taallessen te organiseren. Het project begon met 30 mensen, nu zijn het er al 150. De lessen worden gegeven door sans-papiers en Zwitserse vrijwilligers.

Nieuwe aanvraag

Berhanu Tesfaye is een van de studenten. Hij is geboren in Ethiopië en vluchtte in 2000 naar Zwitserland, waar zijn aanvraag tweemaal geweigerd werd. Ook met de nieuwe wet lukte het niet. “Mijn aanvraag werd geweigerd omdat mijn Duits niet goed genoeg was. Daarom kwam ik naar de school.” Hij slaagde in het examen. “Door het certificaat kan ik nu een nieuwe aanvraag doen.”
Hij vindt het jammer dat sommige studenten niet de drie lessen per week kunnen volgen omdat hun opvangcentrum te ver af ligt. “We hebben geld ingezameld om de reiskosten te betalen maar het is niet voldoende.”

Cheques

Sans-papiers krijgen 60 tot 70 Zwitserse frank (40 tot 46 euro) van de overheid als ze zich laten registreren. Dat geld wordt niet cash betaald maar in cheques van Migros, de grootste supermarktketen van het land.
Omdat de migranten nauwelijks van die cheques kunnen leven, begonnen ze ruim een jaar geleden het systeem te ondergraven, met de hulp van sympathisanten. Een keer per week komen ze samen in Zürich, waar ze hun cheques verkopen voor cash. Op die manier kunnen ze hun beperkte inkomen wat vrijer besteden, bijvoorbeeld voor treinbiljetten.
Het stoort Berhanu Tesfaye dat de Zwitserse politici van buitenlanders eisen dat ze zich integreren zonder dat ze hen daartoe de kans geven. “Integratie bestaat uit verschillende aspecten, zoals toegang tot onderwijs, de arbeidsmarkt en een fatsoenlijke woning. Maar wij krijgen de kans niet om naar school te gaan, we mogen niet werken en we wonen in omheinde opvangcentra die vaak ver van steden en dorpen liggen.”