Zwangere tieners slachtoffers van dubbele seksuele moraal

In 2001 werden 47.000 abortussen uitgevoerd bij Japanse tieners tussen zestien en negentien jaar oud, zo blijkt uit nieuwe overheidsstatistieken. Dat is dertien procent van het totale aantal zwangerschapsonderbrekingen. Bij vroege twintigers (20 tot 24) werden 80.000 zwangerschappen vroegtijdig beëindigd. De hoge cijfers zijn opmerkelijk: vergeleken met vijf jaar geleden is het aantal abortussen bij tieners bijna verdubbeld en bij twintigers is er sprake van een stijging met 40 procent. De regering is gealarmeerd, zegt Kiyomi Saegusa van het ministerie voor Gezondheid, Arbeid en Welzijn.

De oorzaken van het toenemende aantal abortussen bij jongeren schijnen voor de hand te liggen. Tieners zijn steeds vroeger seksueel actief - men schat 15 tot 16 voor meisjes en 14 tot 15 voor jongens - maar hun gefrunnik blijft in de taboesfeer zitten. Dat is opmerkelijk voor een samenleving waarin expliciete seks voor het rapen ligt in weekbladen, strips en op het internet.

Japanse jongeren krijgen wel seksuele voorlichting vanaf hun dertiende, maar dat gebeurt nog in een wetenschappelijke context. De nadruk ligt op voortplanting en het vermijden van seksueel overdraagbare ziektes. Jongeren worden te weinig gestimuleerd om aan contraceptie te doen, zeggen critici.

Op het vlak van orale contraceptie (de pil) staat Japan overigens helemaal nergens. Slechts één procent van de Japanse vrouwen gebruikt de pil. Die werd pas eind 1999 op de markt gebracht, na een lang debat over de gezondheidsrisico’s. De pil is in Japan enkel op doktersvoorschrift te verkrijgen en is relatief duur - zo’n 25 euro per maand. Condooms en coïtus interruptus zijn de meest gebruikte voorbehoedsmiddelen, zegt dokter Kunio Kotamura van het Ziekenhuis voor Gezinsplanning in Tokio.

Naast het gebrek aan contraceptiva is ook het taboe op tienerzwangerschappen een verklaring voor het hoge aantal abortussen. Tienermoeders worden gediscrimineerd in onze samenleving, meent Yuko Ito, de hoofdvroedvrouw van het Ashihara Hospitaal in Osaka, één van de schaarse tienervriendelijke ziekenhuizen in Japan. Meisjes worden verondersteld in de pas te lopen - eerst studeren en hard werken en geen kinderen voor je getrouwd bent. Ito beveelt de pil en het condoom aan, maar vindt dat tieners zelf de keuze moeten krijgen als ze zwanger zijn. Vaak laten de dokters en de ouders hen maar één optie, en dat is de foetus wegdoen. Wij vinden dat tieners baas moeten zijn in eigen buik. Veel jonge moeders kijken achteraf positief terug op hun beslissing hun kind te behouden.