Wouter geeft geimwee

Mijn eerste taal ligt op haar sterfbed. Met alle West-Vlamingen staan we rond dat bed, badend in hetzelfde schuldgevoel. We luisteren vergevingsgezind naar de pathetische verhalen van de stervende, zal u relativeren als de dood rond u danst? Dat zij miljarden jaren oud is, misschien wel de oudste taal van allemaal. De steen van Rosetta was een vertaling van een West-Vlaamse steen! De hiërogliefen kenden de letter g niet, en de vette e wel! En als Brugge en Damme niet verzand waren, was niet dat godverdomse Engels maar zij de lingua franca geweest. Zij had het gedoogd, dat Engels met de hete aardappel in de mond, zij had toegestaan dat wij dat spraken, om hen tabak te verkopen, om hen hun gesneuvelde grootvaders te wijzen onder de witte kruisjes, om hen tijdens die Herald-nacht uit de gulzige zee te redden.
Die vervloekte zee, dat nat zout wijf, had zich na millennialang flirten toch nog bedacht en teruggetrokken. Anders hadden mensen over de hele wereld gevochten om hun tongen in bochten te mogen wringen om haar zorgvuldig geblutste en gebuilde tweeklanken uit te stoten. Dan was Flip Kowlier Bruce Springsteen geweest, en Willem Vermandere Bob Dylan.
Jaja, knikken wij, vaneigens, ‘t es zeker dadde. Onze ongemakkelijke jassen van het Algemeen Nederlands hebben we bij de ingang van de ziekenkamer uitgetrokken. Veel durven we niet te zeggen, we zijn al zo lang weg, we kwamen af en toe wel langs, maar telkens om nadien het verraad te bestendigen door toch weer te vertrekken. Als we nu iets zeggen, zullen onze tongen ons verraden door een foute positie in te nemen, onze monden zullen te open of te dicht zijn. In ons spreken zal voorbedachte rade klinken, het tegenovergestelde van de vanzelfsprekende overgave die er in moet zitten. We luisteren naar haar, we bewonderen haar, we proeven een laatste keer van haar, we proberen alles op te slaan, te griffen in de poreuze kalksteen van ons geheugen, om te kunnen vertellen aan onze kinderen, die dat dan verder moeten vertellen aan hun kinderen. We weten al dat wat nu waar en werkelijk is, over een paar generaties een sprookje zal zijn.
Op het sterfbed naast haar ligt het Fries, de Friezen staan er rond met gebogen hoofd, ze prevelen bemoedigende woorden in het oor van het reutelende Fries, maar het heeft het omgekeerde effect, want telkens rammelt de grammatica een beetje, zit er een deukje in de uitspraak, of verraadt de zinswending de verbastaardisering van de taal die ze spreken. Elke letter is een verkrachting van en voor de stervende taal.
Twee verplegers, op de hielen gevolgd door een troep luidkeels klaagzingende en overvloedig huilende spanjolen, brengen op een draagberrie het Catalaans aan.
Op de intensive care ligt het Provençaals nog onbekommerd te neuriën, overtuigd van een moeizaam maar voorspoedig herstel, maar in de neusgaten van de schare Languedoccers die haar koekjes en druiven kwamen brengen, kringelt al een vaag maar onmiskenbaar sliertje doodsgeur binnen.
En allen samen worden we opgeschrikt door een sirene die de wintermist doortastend in brokken snijdt, ze vertrekt naar het Nederduits dat lang de schijn van een statige gezondheid hoog heeft kunnen houden, zoals stokoude dames van verpauperende adel, die sterven ook niet, ze verpulveren.
Overal de hele wereld staan dit soort gebouwen, mengelingen van rusthuis, ziekenhuis en mortuarium, overal ter wereld wordt afscheid genomen van talen die zich tot de laatste snik geweerd hebben, die talen zeggen allemaal verschillend allemaal hetzelfde. Ze argumenteren als goede trainers dat ze met een beetje meer geluk ook hadden kunnen winnen. Ze vragen ons om de zachtste, de lekkerste, de meest malse stukjes uit hen te snijden. Ze vragen ons om die filets en die haasjes vervolgens voor te schotelen aan het Engels, om het Engels te laten smullen van dat sappige vlees, in de hoop op een positieve besmetting, in de hoop dat het klopt dat je bent wat je eet.