Wereldwaterforum: van wie is het blauwe goud?

Van al het water in de wereld bestaat 97,5 procent uit zee. Van het overige deel bestaat 70 procent uit poolijs. Voor de 6,76 miljard mensen op aarde, naar verwachting 9 miljard in 2050, blijft er dus niet zoveel over.
Volgens de Verenigde Naties moeten ongeveer 1,1 miljard mensen het op dit moment stellen zonder schoon drinkwater. Ongeveer 70 procent van het beschikbare water wordt gebruikt voor irrigatie, en het meeste daarvan gaat verloren voordat het de plant bereikt. In 2017 zal naar schatting 70 procent van de wereldbevolking problemen ondervinden bij het verkrijgen van drinkwater. In 2025 woont ongeveer 40 procent van de wereldbevolking in gebieden waar een tekort aan water heerst.
Het Vijfde Wereldwaterforum in Istanboel brengt ministers, burgemeesters, managementexperts, academici, parlementariërs en vertegenwoordigers van ngo’s bij elkaar om de problematiek te bespreken. Het forum wordt eens in de drie jaar gehouden. Naar verwachting zal de conferentie leiden tot een gezamenlijke verklaring, de Istanboel Consensus.
Waar die consensus op gebaseerd moet worden, is nog niet duidelijk. Een vraag die in veel discussies terugkomt, is of water een ‘basisgoed’ is dat verkocht mag worden door particuliere bedrijven of een mensenrecht dat gegarandeerd dient te worden door openbare instituten. Van wie is het water en wie zorgt voor het watermanagement?

Ondemocratisch

Volgens critici heeft het Wereldwaterforum een eigen agenda. “Het is ondemocratisch en zou vervangen moeten worden door een VN-proces”, zegt Olivier Hoedeman van de Amsterdamse ngo Corporate Europe Observatory. “De World Water Council, die het forumproces onder controle houdt, is gewoon een private denktank die aan niemand verantwoording hoeft af te leggen, behalve aan zichzelf. De Council staat bekend om zijn nauwe banden met private watermultinationals en promoot een neoliberale agenda voor de watersector.”
Corporate Europe Observatory en andere ngo’s steunen een alternatief waterforum dat tegelijk met het forum in Istanboel wordt gehouden. Hun motto is ‘Water voor de mensen, niet voor de winst’. Ger Bergkamp, algemeen directeur van de World Water Council, die driehonderd leden telt uit 62 landen, zegt dat hij geen probleem heeft met het alternatieve forum. “We staan open voor iedereen. Als er ander forums worden georganiseerd, dan verwelkomen we dat. Dat houdt discussie levend.”
Bergkamp ontkent dat de World Water Council zich alleen richt op het bedrijfsleven. De private sector maakt volgens hem maar een klein onderdeel uit van het forum. Dat heeft tegenstanders van het forum er niet van weerhouden demonstraties aan te kondigen, maar het is nog onduidelijk in hoeverre de Turkse politie die zal tolereren. Tijdens het Vierde Wereldwaterforum, drie jaar geleden in Mexico-Stad, gingen tienduizenden mensen de straat op.
De stevigste confrontaties worden echter verwacht in het forum zelf. Verschillende delegaties hebben al laten weten tegen een eindverklaring te zijn waarin te weinig ruimte is voor de rol van de overheid in waterbeheer. Hoedeman zegt dat Latijns-Amerikaanse delegaties zullen komen met een eigen proclamatie, als privatisering wordt doorgedrukt.