Weer verstrijkt deadline zonder nieuwe grondwet

President Mwai Kibaki, die sinds het einde van 2002 aan het bewind is, beloofde in eerste instantie dat de nieuwe grondwet er zou zijn binnen honderd dagen na zijn aantreden. Maar geruzie tussen de verschillende partijen van de Nationale Regenboog Coalitie (NARC) leidde ertoe dat Kibaki de deadline driemaal bijstelde, de laatste keer tot afgelopen woensdag, 30 juni.

Kibaki kondigde maandag op de nationale televisie aan dat de deadline opnieuw niet gehaald zou worden. Die datum is genoemd met de beste bedoelingen en laat zien dat het mij ernst is om het herzieningsproces snel af te ronden, aldus de president.

In april 2003 ging een nationale grondwetconferentie van start, die het mandaat heeft de grondwet te herzien. Aan de conferentie nemen meer dan zeshonderd afgevaardigden deel, uit het parlement, religieuze groeperingen en niet-gouvernementele organisaties (ngo’s). Hun conceptgrondwet werd in september 2003 afgerond. Het concept bevat clausules die volgens activisten kunnen helpen om corruptie te bestrijden en overheidsdepartementen beter te controleren.

Kenia staat op de 123ste plaats op de Corruption Perceptions Index uit 2003, een lijst die wordt samengesteld door corruptiewaakhond Transparancy International. Voor de index werden 133 landen doorgelicht. Slechts een handvol landen ter wereld is volgens die index nog corrupter dan Kenia, waaronder Angola, Nigeria en Haïti.

De verdeeldheid die de afgelopen tijd ontstond binnen de Regenboog Coalitie, had onder meer betrekking op een clausule die een deel van de macht van de president verschuift naar een premier (een functie die in de nieuwe grondwet wordt gecreëerd). De clausule werd opgenomen omdat de conferentie vond dat de president onder de bestaande grondwet teveel macht heeft.

In maart verlieten boze leden van de Nationale Alliantie Partij (NAK), geleid door minister Kiraitu Murungi van Justitie en Grondwettelijke Zaken, de conferentie uit protest tegen de voorgestelde verdeling van de macht. De Liberale Democratische Partij (LDP) stemde voor de clausule. Naar verluidt zou LDP-lid Raila Odinga, tevens minister voor Wegenbouw en Publieke Werken, de nieuwe post van premier krijgen, als dank voor zijn steun aan Kibaki bij de verkiezingen van 2002.

Dat de regering opnieuw de gestelde deadline heeft overschreden, is niet goed gevallen bij critici. Kibaki heeft niet aangegeven wanneer de nieuwe grondwet wel komt. Als het dit jaar niet is, wanneer dan wel?, zegt Wahu Kaara van lobbygroep Bomas Katiba Watch. Kibaki toont geen leiderschap. In plaats daarvan laat hij zich verkeerd adviseren door zijn ministers. Kaara doelt daarmee op een verklaring van minister Murungi vorige maand, waarin hij toegaf de president ten onrechte te hebben voorgespiegeld dat de grondwet voor 30 juni klaar kon zijn. (JS/ADR)