Vrouwen willen betere vertegenwoordiging in Somalisch parlement

De actie wordt gecoördineerd door de Somalische Women Advocacy Group (WAG), een in augustus opgerichte organisatie voor vrouwenrechten. We proberen ook de manlijke parlementariërs te overtuigen, en tot dusverre zijn de reacties positief, zegt algemeen secretaris Amina Warsama.

Met de samenstelling van het parlement kwam eerder dit jaar een einde aan een periode van veertien jaar waarin Somalië geen centrale regering had. Nadat dictator Mohamed Siad Barre in 1991 werd afgezet, streden verschillende facties om delen van het grondgebied. Schendingen van de mensenrechten waren aan de orde van de dag en vrouwen werden slachtoffer van verkrachting en geweld.

De verschillende facties gebruikten verkrachting als wapen om rivaliserende etnische facties te intimideren, constateerde de Nederlandse ontwikkelingsorganisatie Novib in 2003 in een rapport. Volgens het ‘Human Rights Status Report: The Somali Situation’ werden gevallen van verkrachting doorgaans afgehandeld op grond van islamitische religieuze wetgeving of gewoonterecht. In beide gevallen is het gebruikelijk dat seksueel geweld wordt berecht door onderhandelingen tussen mannen. Als iemand schuldig wordt bevonden, dan kan zijn clan een schadevergoeding betalen om de zaak te regelen.

De WAG pleit ervoor om verkrachters volgens het reguliere rechtssysteem te berechten. Over dit onderwerp is nooit serieus nagedacht, omdat de huidige wetgeving tekortschiet, zegt Warsama. Een formele procedure is echter alleen mogelijk als vrouwen weten welke rechten ze hebben en als ze weten waar ze melding kunnen maken van seksueel geweld.

Uit statistieken blijkt dat 80 procent van de Somalische vrouwen analfabeet is, inclusief enkele parlementsleden. Slechts zes van de 22 vrouwelijke parlementsleden kunnen lezen en schrijven. De vrouwen die niet kunnen lezen en schrijven, kunnen wel hun stem laten horen en zo de besluitvorming rond kwesties die voor vrouwen van belang zijn, beïnvloeden, zegt Warsama.

De nieuwe regering zal na jaren van oorlog echter de handen vol hebben aan de opbouw van het land op sociaal en economisch terrein. Ook voor de vrouwelijke parlementariërs zal het dus moeilijk worden vrouwenrechten hoog op de agenda te krijgen.

Somalië voerde al sinds 2000 vredesbesprekingen, maar pas in oktober van dit jaar werd een nieuwe president gekozen, Abdullahi Yusuf Ahmed. Hij vormde eerder deze maand een kabinet, maar verblijft om veiligheidsredenen nog steeds in de Keniaanse hoofdstad Nairobi. (JS/PD)