Vrouwen Chattisgarh raken verzoend met wc in huis

Het Indiase ministerie voor Plattelandsontwikkeling begon drie jaar geleden de bouw van toiletten te subsidiëren. Voor 600 roepie (10 euro) kwam de overheid binnenshuis een toilet installeren, arme gezinnen moesten slechts 125 roepie (2 euro) betalen. Het doel van de Total Sanitation Campaign is ervoor te zorgen dat tegen 2010 niemand nog in de vrije natuur zijn behoefte gaat doen. Dorpen waar elk gezin een toilet heeft, kunnen aanspraak maken op een beloning van 100.000 roepie (1800 euro).
“De toiletten bouwen was gemakkelijk”, herinnert zich verpleegster Purnima Devangan uit het district Rajnandgaon, op drie uur van Raipur, de hoofdstad van Chattisgarh. “Maar er bestond een enorme weerstand bij de mensen om de toiletten effectief te gebruiken. De meeste gezinnen maakten er een extra voorraadkamer van.” Wanneer de verpleegster het toilet ter sprake wanneer ze op bezoek ging om de inentingen van moeders en kinderen te controleren, viel er meestal een ijzige stilte.
De mentaliteitswijziging kwam er pas toen de dokters en verplegers de lokale vrouwenorganisaties konden overtuigen van het gemak en de voordelen van de toiletpot in hun voorraadkamer. “Lange tijd weigerden de vrouwen er het nut van in te zien”, zegt Champa Kaushik”, lid van zo’n organisatie in het dorp Bahtarai, “Ze zeiden dat de toiletten te klein en verstikkend waren en vonden het hele idee onhygiënisch. Anderen vreesden dan weer dat hun kinderen in de pot zouden vallen.”
Het argument dat de deur op een kier zette, was de beter bescherming tegen slangenbeten. Chattisgarh is een bijzonder bosrijke streek en jaar sterven er mensen aan de gevolgen van een ongewenste ontmoeting met een giftig reptiel in het struikgewas. Tijdswinst was een ander aanlokkelijk aspect. Een vrouw die snel even binnenshuis naar toilet kan, houdt meer tijd over voor huishoudelijke taken. Wat ook meespeelde, maar wat de vrouwen niet ter sprake brachten, is dat het de afgelegen bosjes het geliefde werkterrein waren van gluurders en verkrachters.
De weerstand verdween helemaal toen duidelijk werd dat het toiletgebruik positieve gevolgen had voor de gezondheid: de kinderen kregen minder vaak diarree en ook het aantal gevallen van malaria nam af. Sommige sceptici werden actieve promotors van de Total Sanitation Campaign. “In het kader van de campagne wilden mijn man en ik meer doen voor een schoner milieu”, zegt Draupati Bhosole, “We zijn intussen begonnen met ons eigen keukentuintje en de buren hebben ons voorbeeld gevolgd.”
“Vrouwen zijn meer vatbaar voor verandering en gevoeliger voor een verbetering van hun levenskwaliteit en die van hun families”, zegt Gaurav Dwivendi, een lokale districtsbestuurder, “Ze zijn de drijvende kracht achter de hele campagne voor goed sanitair.”