Vrijhandel nog geen zegen voor El Salvador

Het DR-CAFTA, een vrijhandelsverdrag tussen de VS, de Dominicaanse Republiek en het grootste deel van Centraal-Amerika, is nu twee jaar van kracht. De Salvadoraanse regering voorspelde dat zowel de export naar de VS als de buitenlandse investeringen zouden toenemen. Volgens economen is dat “onrealistisch” en wachten de gewone Salvadorianen nog altijd op de beloofde voordelen.

Mooie cijfers

Volgens René Salazar, hoofd van de Salvadoraanse Administratie van Handelsverdragen, is de niet-traditionele export naar de VS, zoals vis en drank, in 2006 met twee derde toegenomen en hield die trend ook in 2007 aan. De totale export, dus inclusief de traditionele koffie, suiker en garnalen, bedroeg tussen januari en november 3,7 miljard dollar, 4,3 procent meer dan het jaar ervoor. Meer dan de helft hiervan ging naar de VS.
Buitenlandse directe investeringen door Amerikaanse bedrijven groeiden van 1050 miljard naar 1060 miljard dollar in de loop van 2006, vooral in de agrobusiness, softwarebedrijven en callcenters, maar Salazar weet niet of, en hoeveel, bedrijven er sinds het akkoord zijn gesloten.
Statistieken van de regering geven aan dat er in 2007 27.000 banen zijn bijgekomen.
Maar volgens econoom Carlos Acevedo van het VN Ontwikkelingsprogramma (UNDP) zijn er geen betrouwbare cijfers om dit te staven. El Salvador heeft jaarlijks 80.000 nieuwe banen nodig om de aangroei van actieve bevolking op te vangen. Bovendien migreren er dagelijks honderden Salvadorianen naar de VS. Acevedo sluit niet uit dat hun vrijkomende banen worden meegerekend.

Amerikaanse import

De importheffingen op rijst, maïs, varkenvlees, poedermelk en andere Amerikaanse producten worden in tien tot twintig jaar tijd afgebouwd. De helft van de import is al tariefvrij. Dit leidt tot afhankelijkheid, zegt Mateo Rendón van de Salvadoriaanse Federatie van Landbouwhervormingscoöperaties (FESACORA). Het eigen oppervlak dat is bestemd voor de teelt van mais, rijst, bonen en groenten en voor de veeteelt krimpt. Doordat de prijzen dalen maar de kosten toenemen, zoals kunstmest dat in 2006 met een derde duurder is geworden, levert de landbouw steeds minder op. Beleid is er niet, zegt Rendón.
De 189 coöperaties die bij FESACORA zijn aangesloten hadden samen 12.500 hectare collectieve grond, maar dat is nu nog maar 6000 hectare, vooral voor zelfvoorziening.
De groei van de Salvadoraanse economie bedroeg in 2007 volgens de Nationale Bank 4,5 procent. Dat is lager dan 5,2, het gemiddelde van de regio. Het handelstekort liep op van 4,11 miljard naar 4,35 miljard dollar. Van januari tot september werd er voor 5,37 miljard dollar direct geïnvesteerd in het land, maar dat is inclusief de verkoop van banken aan multinationals voor 1,13 miljard.
Het DR-CAFTA, waar ook Costa Rica, Guatemala, Honduras en Nicaragua aan meedoen, werd in 2004 in twaalf maanden tijd onderhandeld, een recordtempo. De rechtse meerderheid in El Salvador ratificeerde het direct, zonder noemenswaardig debat. Ciro Cruz, die toen parlementsvoorzitter was, gaf toe dat hij “geen kennis van de tekst van het akkoord” had, maar dat het te laat was om het te bediscussiëren.