VN willen harder optreden tegen inzet kindsoldaten

De studie noemt zes situaties van ernstig misbruik van kinderen. Dat is het vermoorden of verminken van kinderen, het rekruteren en gebruiken van kinderen als soldaat, aanvallen op scholen en ziekenhuizen, verkrachting en ander seksueel geweld, ontvoering en het verhinderen van humanitaire hulp voor kinderen.

De maatregelen die de VN voorstellen, zijn het opleggen van reisbeperkingen aan de verantwoordelijke leiders en hun uitsluiting van bestuursstructuren en amnestiebepalingen, wapenembargo’s, een verbod op militaire steun en het inperken van de geldstromen naar de vechtende partijen.

Omdat de kwestie politiek gevoelig ligt bij lidstaten, zegt het rapport alleen naar specifieke landen te verwijzen om de locaties of situaties van misbruik aan te duiden. Eén lijst verwijst naar nationale legers of gewapende groepen die kinderen rekruteren of misbruiken in gewapende conflicten en die op de agenda van de Veiligheidsraad staan. Het gaat om Burundi, Ivoorkust, Congo, Somalië en Sudan. Een tweede lijst bevat landen waar dezelfde problematiek speelt, maar die niet op de agenda van de Veiligheidsraad staan. Dit zijn Colombia, Birma, Nepal, de Filipijnen, Sri Lanka en Uganda.

De auteurs van het rapport zeggen ernstig bezorgd te zijn over recente berichten over seksueel misbruik van kinderen door VN-personeel, vooral in de Democratische Republiek Congo. Dat dergelijke incidenten plaatsvinden in eigen huis is alarmerend, zei Olara Otunnu, ondersecretaris-generaal van de VN vorige week.

Hoewel de laatste jaren wereldwijd meer aandacht is voor kindsoldaten, is hun situatie nog steeds onaanvardbaar, zei Otunnu. Een klein lichtpuntje is dat hun aantal de afgelopen twee jaar afnam van 350.000 tot 300.000. Dat is volgens Otunnu vooral een gevolg van afnemende spanningen in landen als Angola en Sierra Leone en politieke veranderingen in Zuid-Sudan.

Otunnu zei in het bijzonder bezorgd te zijn over de ontwikkelingen in Sri Lanka en Nepal. In Sri Lanka, waar momenteel niet wordt gevochten maar waar ook geen vrede heerst, rekruteren de separatistische Tamil Tijgers (LTTE) nog steeds kinderen. Volgens het rapport gebeurt dat met geweld. Kinderen worden ontvoerd tijdens religieuze feesten of terwijl ze onderweg naar school zijn. Ook tegen familieleden of onderwijzers die zich verzetten, zou geweld worden gebruikt. Vorig jaar werden meer dan duizend gevallen van rekrutering bij Unicef, de kinderrechtenorganisatie van de VN, gemeld. Onder de gerekruteerde kinderen bevonden zich veel jonge meisjes.

In 2004 drongen niet-gouvernementele organisaties er bij de VN op aan om een lijst samen te stellen met regeringen en gewapende groepen die zich schuldig maken aan misbruik van kinderen. Zo’n lijst maakt het mogelijk om schenders van kinderrechten consequent aan schandpaal te nagelen.

Volgens Kofi Annan, secretaris-generaal van de VN, stelt het rapport een totaalaanpak voor die moet voorkomen dat miljoenen kinderen het slachtoffer worden van conflictsituaties. Hij verwacht van internationale organen zoals de Veiligheidsraad, de Algemene Vergadering, de VN-Mensenrechtencommissie, het Internationaal Strafhof en regionale organisaties en regeringen, dat ze actie ondernemen tegen misbruik van kinderen.

In de VN-Conventie voor de Rechten van het Kind (CRC) uit 1990 is vastgelegd dat de minimale leeftijd voor rekrutering vijftien jaar is. In een optioneel protocol, dat in februari 2003 in werking trad, is rekrutering van kinderen jonger dan achttien jaar in conflictsituaties verboden. In andere situaties gelden strikte richtlijnen voor kinderen jonger dan achttien. (JS/PD)