Vietnamese olievondst zet kwaad bloed bij China

Een dag nadat een consortium van oliebedrijven uit Vietnam, Maleisië, Singapore en de Verenigde Staten de vondst op 20 oktober bekendmaakte, zei een woordvoerster van de Chinese regering dat haar land bezorgd en ontstemd is.

Het olieveld bevindt zich in het Yen Tu-veld, zeventig kilometer ten oosten van de zeehaven Hai Phong. Dit is ten westen van het Chinese eiland Hainan en dicht bij de Zuid-Chinese Zee die voor 80 procent door China geclaimd wordt. Naast China maken ook Vietnam, de Filipijnen, Brunei, Maleisië en Taiwan aanspraak op Spratley-archipel, een eilandengroep in de Zuid-Chinese Zee.

Elk land probeerde de afgelopen op zijn manier de claims kracht bij te zetten. Zo kondigde Maleisië toeristische reizen aan in de archipel en in het midden van de jaren negentig bouwde China ‘vissershutten’ op eilandjes die door de Filipijnen geclaimd werden.

Hoewel de verhoudingen de laatste jaren minder gespannen waren, laat de Chinese reactie op de olievondst zien dat het in de regio niet moeilijk is oud zeer op te rakelen. Vooral de verhouding tussen China en Vietnam ligt moeilijk. In 1988 en 1992 kwam het tot een militaire botsing in de Zuid-Chinese Zee en in beide gevallen won China. China eigende zich bij die gelegenheid de Paraceleilanden toe, die nu worden beschouwd als een deel van de provincie Hainan.

Vorig jaar kwamen beide landen overeen de status quo in de regio te handhaven en hun geschillen in de Zuid-Chinese Zee op vreedzame wijze op te lossen. Ook de andere betrokken landen legden zich daarop vast, door in 2002 een Declaration on the Conduct of Parties in the South China Sea te ondertekenen.

Volgens de lidstaten van Asean, de Associatie van Zuidoost-Aziatische Landen, is het document van vitaal belang voor stabiliteit in de regio. Alle Aean-landen ondertekenden de verklaring. Het duurde echter jaren voordat China bereid was om de kwestie op multilateraal niveau te bespreken.

Als Vietnam buitenlandse bedrijven toelaat voor exploratie van het olieveld, dan ondergraaft het land de Chinese claims in de regio, stelt China met een beroep op dat zelfde document. Iedereen weet dat China soevereiniteit heeft over de Nansha-eilanden en de omliggende wateren, zei de Chinese woordvoerster Zhang Qiyue. Vietnam maakt met deze actie inbreuk op China’s soevereine en maritieme rechten en belangen. China noemt de Spratley-eilanden ‘Nansha’, terwijl Vietnam ze ‘Truong Sa’ noemt.

Het grootste deel van de Vietnamese olie komt uit olievelden voor de zuidkust van Vietnam. Het land is met 400.000 vaten per dag de derde olieproducent in Zuidoost-Azië. Tijdens een seminar op 15 oktober in Hanoi, nodigde oliebedrijf Petro Vietnam buitenlandse bedrijven uit om te investeren in de negen blokken in het Phu Khanh-bassin. Bedrijven hebben tot eind maart 2005 de tijd om in te schrijven. Het Phu Khanh-bassin bevat volgens Tran Duc Chinh van Petro Vietnam een equivalent van 5,4 miljard vaten olie. De negen blokken beslaan een oppervlakte van ongeveer 10.000 vierkante kilometer en liggen 600 kilometer ten noordwesten van Ho Chi Minh-Stad. De Zuid-Koreaanse olieraffinaderij SK Corp heeft al interesse getoond.

Petro Vietnam heeft tot nu toe 43 contracten getekend met buitenlandse bedrijven voor exploratie en productie in wateren met een diepte van minder dan 200 meter. (JS/PD)