Vertrek Afghaanse vluchtelingen zware dobber voor lokale economie

Een jaar geleden waren er nog 3,2 miljoen Afghaanse vluchtelingen in
Pakistan, vooral in de Noordwestelijke Grensprovincie NWFP. Velen van hen
probeerden de eindjes aan elkaar te knopen door aan de slag te gaan in de
plaatselijke economie. Maar na de val van het Taliban-bewind in november
vorig jaar en het aantreden van de voorlopige regering van Hamid Karzai zijn
volgens het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen van de VN al ongeveer
een miljoen Afghanen naar huis terug gekeerd. Op 26 juni meldde het
Commissariaat dat nog eens een miljoen vluchtelingen van plan zijn de
terugreis aan te vatten. Zij hopen dat de toestand in Afghanistan weer
stabiel zal worden en dat de vrede kan bewaard blijven.

Sinds de val van de Taliban is meer dan zes procent van de geschoolde
tapijtwevers naar hun land teruggekeerd, zegt Haji Mohammed Raziq, een
Afghaanse tapijthandelaar in Peshawar. Op een bepaald moment waren ongeveer
een half miljoen Afghanen actief in de tapijtindustrie in Pakistan. Shaid
Manir, lid van de Pakistaanse Exportorganisatie APCEA en ook actief in de
tapijtsector, vertelt dat vele weefgetouwen in de provincie stil staan. Hij
vermoedt dat de situatie nog zal verergeren omdat vele Afghanen het
resultaat van de Loya Jirga, de grote Pakistaanse raadsvergadering van
vorige maand, hebben afgewacht en nu ook naar huis terug willen.

Maar niet alleen de tapijtindustrie mist de Afghaanse vluchtelingen. In
verschillende delen van Peshawar, waar de Afghanen voordien soms talrijker
waren dan de plaatselijke inwoners, zijn er ook problemen ontstaan op de
woningmarkt. In de wijk Hayatabad bijvoorbeeld zijn de huurprijzen ingestort
nadat een groot aantal Afghaanse huurders vele woonhuizen hebben verlaten.
Een huis dat 6.000 rupee (102 euro) per maand kost, kun je nu huren voor
4.500 rupee (76 euro). De laatste maanden zijn vele huizen vrijgekomen,
zegt Mohammad Imran, een woningmakelaar. Ook de grondprijzen zijn de diepte
in geschoten. Een terrein met een prijskaartje van 600.000 rupee (1020 euro)
wordt nu verkocht voor amper de helft van de prijs.

De meerderheid van de Afghaanse vluchtelingen die in vluchtelingenkampen
leefden in de NWFP verdienden de kost als verkoper of bouwvakker. De
Afghanen vormden zo een grote voorraad goedkope arbeidskrachten. Maar door
hun vertrek sinds begin dit jaar is er een tekort aan werkkrachten ontstaan.
Bouwbedrijven moeten nu meer geld neertellen voor arbeid. Een leider van een
bouwfirma bevestigt dat hij nu 85 tot 90 rupee per dag moet betalen. De
Afghanen deden hetzelfde werk voor 75 rupee.

Er waren ook ongeveer 100.000 Afghanen ingeschreven aan Pakistaanse
privé-onderwijsinstellingen, maar sinds de terugkeer is ingezet, stromen die
geleidelijk aan leeg. De instellingen kenden een grote bloei in de helft van
de jaren 80 en de jaren 90 toen Afghaanse jongeren massaal binnenstroomden
in scholen, hogescholen en opleidingscentra. In de wijken rond Jamrud Road,
University Road en Gulbahar, waar het wemelde van de Afghanen, schoten
scholen voor computercursussen en Engelse taallessen als paddestoelen uit de
grond. Volgens Hashim Raza, student Engels aan een taleninstituut in de wijk
University Town, is het aantal studenten de laatste zes maanden drastisch
gedaald. Toen ik mij acht maanden geleden inschreef, telde mijn klas dertig
studenten. Nu is dat maar de helft meer.

Toch denkt minister van industrie van de NWFP Mohsin Aziz dat dit een
overgangsperiode is en dat de invloed van de terugkeer van de Afghanen op de
Pakistaanse economie zich weldra zal stabiliseren. Hij wijst erop dat vele
Pakistanen het moeilijk hadden met de vluchtelingen.