Venezolaanse oppositie legt Chávez vuur aan de schenen

Er staan op 26 september 165 zetels op het spel in de één kamer tellende Nationale Assemblee. In 2005 werden die allemaal gewonnen door de regerende Verenigde Socialistische Partij van Venezuela (PSUV) en aanverwante groepen. Dat was het gevolg van een boycot door de oppositie. Die vond dat er te weinig garanties waren op eerlijke verkiezingen. Een tiental verkozenen heeft ondertussen afstand genomen van Chávez, sommige hebben zich tot echte oppositieleden ontpopt.
Chávez riep zijn volgelingen op de oppositie te “vernietigen” omdat die het land wil “saboteren” en die het uiteindelijk op hemzelf gemunt heeft. “Een overwinning van de oppositie zou de ergste tragedie zijn sinds de staatsgreep van april 2002 of de oliesabotage van 2003”, zei hij, een verwijzing naar twee mislukte pogingen om hem van de macht te verdrijven.

Buitensporige uitgaven controleren

“Ons plan is om de meerderheid te halen in de Nationale Assemblee, niet om Chávez omver te werpen, maar om zijn buitensporige uitgaven te controleren, wetten voor alle Venezolanen uit te vaardigen in plaats voor slechts een deel van hen, en de kracht van onze alternatief duidelijk te maken”, zegt Ramón Aveledo, coördinator van de oppositiecoalitie Mesa de Unidad Democrática.
Chávez’ partij wil twee derde van de zetels veroveren. Aveledo zegt dat oppositie dat op zijn minst wil voorkomen, “maar we zijn optimistisch en rekenen op een meerderheid, met 85 tot 90 afgevaardigden.”
De meeste opiniepeilingen geven aan dat de populariteit van Chávez daalt en dat zijn partij nu rond de 50 procent zou halen. De oppositie schommelt rond de 40 procent.
Chávez reageert al sinds 1999 met absolute meerderheid. De volgende presidentsverkiezingen vinden eind 2012 plaats.

Zetelverdeling

Analisten wijzen erop dat een meerderheid van stemmen niet noodzakelijk een meerderheid van zetels oplevert. Dat is een gevolg van een ingewikkelde zetelverdeling met een oververtegenwoordiging van landelijke, dunner bevolkte gebieden, zegt Luis León, directeur van het onderzoeksbureau Datanalisis. Carlos Genatios van de onafhankelijke observatiegroep Ojo Electoral stelt de zetelverdeling in vraag. Een afgevaardigde voor sommige deelstaten vertegenwoordigt 30.000 tot 40.000 kiezers, een afgevaardigde voor Caracas of een andere grootstad 200.000 tot 300.000 kiezers. Analist Julio Toro berekende dat Chávez’ partij met 56 procent van de stemmen drie kwart van de zetels kan binnenhalen.
“Als zich de paradoxale situatie voordoet dat de regering een meerderheid van afgevaardigden haalt met minder stemmen dan de oppositie, dan zou dat een verschrikkelijk signaal zijn voor Chávez met het oog op de presidentsverkiezingen”, zegt Alfredo Keller, directeur van het onderzoeksbureau dat zijn naam draagt.
Chávez’ dalende populariteit heeft te maken met de aanhoudende economische recessie, nu al vijf kwartalen op rij, met problemen in de elektriciteitsbevoorrading en de gezondheidszorg, met het schandaal van de duizenden tonnen rottend voedsel in opslagplaatsen van de overheid en met de stijging van de criminaliteit. Vooral de arme Venezolanen zijn daarvan het slachtoffer.