Veel kritiek, weinig steun voor vrede

De VN hebben berekend dat er een kleine 350 miljoen dollar nodig is om de nood in Sudan te lenigen. Maar Kofi Annan klaagt dat de lidstaten van de VN tot dusver nog maar 161 miljoen hebben toegezegd. Het geld is bestemd voor zowel humanitaire hulp als financiële steun aan de Afrikaanse Unie. Die heeft voorgesteld om haar troepen in Darfur uit te breiden van 300 naar 2000, een voorstel waar Khartoem zich niet lijkt tegen de verzetten. De VN bekijken momenteel met de Afrikaanse Unie in Addis Abeba welke de noden zijn.

Het huidige AU-contingent in Sudan staat in voor de bescherming van de Afrikaanse waarnemers die toekijken op het vredesbestand met de rebellen in Darfur. Een ruimere troepenbezetting kan misschien ook bescherming bieden aan de zwarte bevolking die geteisterd wordt door de Arabische Janjaweed-milities.

Het is verre van duidelijk of de internationale gemeenschap op de vraag zal ingaan. Als het op crises in Afrika aankomt, dan heeft ze een selectieve doofheid ontwikkeld, zegt Bill Fletcher, de directeur van het TransAfrica Forum. Ook Kwame Akonor, de directeur van het African Development Institute, hekelt de trage respons. De internationale gemeenschap houdt zijn handen af van Afrika, behalve in die gevallen waar de onmiddellijke belangen van VN-lidstaten op het spel staan. De recente gebeurtenissen in Congo, Angola en de genocide in Sudan zijn daar het bewijs van.

Groot-Brittannië gaf al aan zelf 5000 troepen te willen sturen en ook Australië wil troepen leveren als er een mandaat van de VN komt. Achter de humanitaire bekommernissen van de westerse landen gaat een geopolitieke berekening schuil, zo vrezen veel moslimlanden. Naar analogie met Irak zouden de VS en Groot-Brittannië op de Sudanese olie azen. De Arabische wereld is geneigd om alles wat van de VS komt als een grote leugen te zien, zegt Hassan Abu Taleb, de onderdirecteur van het Al Ahram Centre for Political and Strategic Studies in Cairo. Sommige waarnemers hebben zelfs hun twijfels bij de catastrofebeelden uit Darfur omdat ze afkomstig zijn van westerse media.

Intussen blijft het debat woeden over de vraag of de wreedheden tegen de zwarte bevolking in Darfur een teken zijn van een genocide. Het Amerikaanse Congres betitelde de moordpartijen in Darfur als dusdanig, maar de VN, de Europese Unie, de Amerikaanse regering en de Arabische Liga weigeren de term te gebruiken. In de VN-resolutie die Khartoem nog tot eind deze maand de tijd geeft om de Janjaweed-milities te ontwapenen, is sprake van ‘etnische zuivering’. Ook de Amerikaanse regering en de mensenrechtengroep Human Rights Watch gebruiken die term.

Akonor van het African Development Institute twijfelt er niet aan dat de milities een door de regering gesteunde campagne uitvoeren om de Fur, de Zaghawa de Massaleit-volkeren te vernietigen. Het gaat om een regeringscampagne die ‘bewust levensomstandigheden oplegt aan bepaalde bevolkingsgroepen, erop berekend om hun fysieke destructie te veroorzaken’, citeert Akonor uit artikel 2 van de Genocideconventie van de VN. Je kan het ‘etnische zuivering’ noemen, of ‘misdaden tegen de menselijkheid’ of ‘op etnie gebaseerde moord’ of ‘etnocide’ - de realiteit komt overeen met de definitie in de Genocideconventie. (MM/PD)