Veel geblaat, weinig wol op hulptop in Accra

“Wat we ook voorstelden, het antwoord was altijd ‘nee’” zegt een onderhandelaar voor een ontwikkelingsland die liever niet met naam wil worden genoemd. “Het resultaat is een vriendelijke, positieve en wat vage tekst, maar dus zonder tijdsgebonden beloften.” Een cruciale paragraaf sneuvelde op het laatste moment: “In deze agenda zijn we het eens over versnelde actie om deze doelstellingen te halen tegen 2010”.
De top van Accra moest de staat opmaken van de engagementen uit de Verklaring van Parijs uit 2005, een internationale consensus over hoe ontwikkelingshulp efficiënter kan worden gemaakt. Niemand is echt gelukkig met de manier waarop die momenteel verloopt. De donorlanden vinden dat er veel geld wordt verspild door corrupte politici. De ontvangende landen storen zich eraan dat de hulp gebonden wordt aan beleidsvoorwaarden en dat sommige, zogenaamd “gebonden hulp”, gekoppeld is aan aankopen in het donorland.
De ontwikkelingslanden vinden ook dat de donorlanden transparanter moeten zijn over de hulp die ze geven, zodat alle cijfers voor iedereen toegankelijk zijn. Donorlanden geven volgens de organisatoren van de conferentie elk jaar ongeveer 120 miljard dollar hulp (83 miljard euro), privé-instellingen nog eens 20 tot 25 miljard dollar (14 tot 17 miljard euro).
De agenda van Accra ziet er ongeveer uit als verwacht, zei Levi Oguiki, de vicevoorzitter van de Nationale Planningcommissie van Nigeria, woensdag bij het verlaten van de conferentie. De ontwikkelingslanden zijn volgens Levi niet helemaal tevreden. “Als ontvangend land is het altijd wat ongemakkelijk om hulp te moeten krijgen. Je wil er altijd naar streven om zelf donor te worden.”

“Evenwichtige tekst”

Ook bij de rijke landen was er kritiek te horen. “Het is een evenwichtige tekst, maar hij gaat niet ver genoeg. De situatie vereist meer dan een herstel van het evenwicht”, zei Stefano Manservisi, de Directeur-Generaal voor Ontwikkeling van de Europese Unie. Manservisi had graag gezien dat landen werk maken van een uniform systeem om de hulp financieel te beheren en te auditen. Dat was één van de eisen van de donorlanden.
De minister van Financiën van Malawi, Goodal Gondwe, benadrukt dat ‘ownership’ voor de Afrikaanse landen heel belangrijk is en dat ze daarover “geen compromissen wilden afsluiten.” “De huidige generatie Afrikaanse leiders heeft gestudeerd en weet wat er nodig is om hun landen tot ontwikkeling te brengen. We zijn ons ervan bewust dat corruptie een probleem is en doen alles om het te verhelpen.”
Ten slotte zijn er nog critici die het hele proces en de aanloop naar Accra in vraag stellen. Volgens professor Yash Tandon van het in Genève gevestigde South Centre ontbreekt het initiatief aan legitimiteit omdat het plaatsvindt buiten de Verenigde Naties. De Verklaring van Parijs is een initiatief van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, de club van rijke industrielanden.