Tieners met lage sociale status gebruiken vaker geweld

De studie werd uitgevoerd bij 1300 elf- tot zestienjarigen in zeven scholen in Valencia. De onderzoekers gingen na hoe de scholieren hun huidige en hun ideale reputatie bij leeftijdsgenoten zagen. Ze stelden vast dat er een nauw verband was tussen die perceptie en de neiging tot agressief gedrag.
Tieners die meer waardering en respect hopen te krijgen, denken vaker dat ze dat kunnen bereiken door andere tieners schade toebrengen. Naarmate men een hogere sociale status nastreeft, verhoogt de kans op agressie. Wie in de klas de bullebak uithangt in de hoop populair te worden, blijkt zich vaker eenzaam te voelen, een lager zelfbeeld te hebben en minder voldoening te halen uit het leven.
Ze nemen vaak hun toevlucht tot heel subtiel, moeilijk zichtbaar geweld. Tieners gaan bijvoorbeeld valse geruchten verspreiden over anderen en sluiten hen uit van gemeenschappelijke activiteiten.
“Wie zijn reputatie niet wil verbeteren en niet de indruk heeft dat zijn positie bedreigd is in een groep van gelijken, ziet minder voordeel in het gebruik van dit soort agressief gedrag”, stelt de Spaanse studie.

Wie zijn reputatie niet wil verbeteren en niet de indruk heeft dat zijn positie bedreigd is in een groep van gelijken, ziet minder voordeel in het gebruik van dit soort agressief gedrag.

Niet ten koste van anderen

Dat adolescenten zich belangrijk willen voelen in hun vriendenkring en daarvoor al hun sociale vaardigheden uit de kast halen, is op zich normaal, zegt David Moreno Ruiz, die het onderzoek leidde. De problemen ontstaan wanneer tieners hun reputatie willen opkrikken ten koste van anderen.
Volgens de onderzoekers mogen adolescenten geen sociale identiteit ontwikkelen door zich tegenover anderen als machtig, rebels en non-conformistisch voor te doen vanuit een behoefte om de populairste te willen zijn.
Daarvoor moeten sommige educatieve methodes veranderen, zegt Moreno. Hij raadt methodes die competitiviteit belonen en aanmoedigen af en suggereert methodes die op samenwerking en solidariteit gebaseerd zijn met respect voor het individuele initiatief. Dat is een opdracht voor zowel ouders als scholen, zegt hij.