Terrorisme is nieuw economisch spookbeeld voor Asean

In een gemeenschappelijke verklaring spraken de staatshoofden van de 10
Asean-lidstaten zich zondag uit tegen het gebruik van terreur waar ook ter
wereld, voor gelijk welke zaak en in naam van om het even welke religie of
etnisch streven. De staatshoofden van de Asean-landen willen hun
inspanningen opvoeren om de activiteiten van terroristische groepen in de
regio tegen te gaan en te onderdrukken. Daartoe zal onder meer in Maleisië
een Regionaal Anti-terrorismecentrum worden opgezet.

Voor (de aanslagen van 12 oktober op) Bali verdrongen de Asean-landen de
problemen die het internationaal terrorisme stelt, zegt een medewerker van
het Asean-secretariaat. Maar nu heeft de strijd tegen het terrorisme
prioriteit.

De in 1967 opgerichte Asean heeft zich de voorbije jaren veel meer met
economie dan met veiligheid bezig gehouden. In de jaren 60 en 70 probeerde
de organisatie wel een verdedigingswal op te werpen tegen het communisme en
later hielp de Asean ook bemiddelen in de burgeroorlog in Cambodja, maar
vanaf de jaren 80 spitsten de lidstaten zich vooral toe op kwesties als
vrijhandel en de integratie van transitielanden als Vietnam en Laos. Vanaf
1997 was de Aziatische crisis het allesoverheersende thema, terwijl
bijvoorbeeld ook de grensoverschrijdende smog van de talrijke bosbranden in
Indonesië een reden was om de koppen bij elkaar te steken.

Maar de strijd tegen het terrorisme is geen zuivere veiligheidskwestie voor
de Asean. Volgens de ontslagnemende secretaris-generaal van de Asean,
Rodolfo Severino, zal de organisatie in de toekomst bij alle besprekingen
over economische groei en samenwerking ook oog moeten hebben voor de
terroristische dreiging in de regio - die thema’s hangen immers samen.

De Asean-lidstaten beseffen dat ze moeten vermijden nog meer geassocieerd te
raken met het terrorisme - dat houdt investeerders en toeristen weg. De
Filipijnen telden vorig jaar maar 1,7 miljoen buitenlandse bezoekers,
400.000 minder dan in 1999, het jaar waarin de islamitische rebellengroep
Abu Sayyaf door de ontvoering van toeristen uit vakantieverblijven op de
Filipijnen en in Maleisië internationale bekendheid verwierf. De Filipijnen
werden vorige maand dan ook nog eens opgeschrikt door een aantal kleinere
aanslagen. De toeristische sector in Indonesië zal waarschijnlijk nog
zwaarder te lijden krijgen nadat op Bali bijna 200 buitenlanders omkwamen
bij de aanslagen van 12 oktober. En Thailand repte zich om enkele
brandstichtingen en bomaanslagen in twee zuidelijke provincies op 29 oktober
toe te schrijven aan plaatselijke misdadigers.

Ook investeerders zijn niet happig op landen die een onstabiele indruk
maken.
Federico Macaranas, de directeur van het Asian Institute of Management
Policy in Manila, vreest dat de bomaanslagen van oktober nog meer
buitenlands kapitaal naar China kan stuwen. Sinds China vorig jaar is
toegetreden tot de Wereldhandelsorganisatie, is het land al veel
aantrekkelijker geworden voor buitenlandse investeerders. Als er nu nog
goede redenen zijn om aan de zekerheid van investeringen in Zuidoost-Azië te
twijfelen, dreigen de Asean-landen helemaal in de kou te blijven staan. De
Asean-landen trokken in 2000 nog maar voor 10 miljard dollar directe
buitenlandse investeringen aan, zes miljard minder dan in 1999 en 17 miljard
minder dan in 1997.

De staatshoofden van de Asean-landen beschuldigden zondag ook de regeringen
in het Westen ervan hun landen een slechte naam te bezorgen. Ze storen zich
vooral aan de waarschuwingen voor toeristen die de VS en Europese landen
prompt publiek maken na gewelddadige incidenten in ontwikkelingslanden. Na
de aanslagen in Washington en New York van 11 september of na de gijzeling
in Moskou van vorige week waren dergelijke waarschuwingen niet te horen.

De Asean moet niet meer van nul vertrekken in de strijd tegen het
terrorisme. Tijdens hun topontmoeting van vorig jaar stelden de
Asean-staatshoofden al een gemeenschappelijke verklaring op over
samenwerking om het terrorisme tegen te gaan. In mei ondertekenden
Indonesië, Maleisië en de Filipijnen een akkoord over de uitwisseling van
informatie en het opzetten van communicatieprocedures om de
grensoverschrijdende misdaad en het internationaal terrorisme beter te
kunnen aanpakken. Cambodja en Thailand zijn inmiddels toegetreden tot dat
verdrag. In Manila vindt op 8 en 9 november een conferentie plaats over de
strijd tegen het terrorisme en het herstel van de toeristische industrie; in
december volgt in Jakarta een bijeenkomst over de aanpak van
witwaspraktijken en het droogleggen van terroristische organisaties. En
volgend jaar in maart ontvangt Maleisië het Asean Regional Forum, een
dialoog over veiligheidszaken die volgende lente in het teken van het
terrorisme zal staan.