Taliban rollen de spierballen

Wat zegt dat over de situatie ginder?

Gie Goris: Het zegt in elk geval twee dingen. Eén: dat de Taliban kunnen opereren in heel het land, waar ze ook willen, tot en met in het centrum van de macht, niet alleen in de Kaboel stad, maar tot in de regeringsgebouwen. En als je wel eens zo’n regeringsgebouw voorbijgekomen bent, dan weet je dat het allesbehalve vanzelfsprekend is om daar binnen te wandelen. Je moet goed voorbereid zijn en naar mijn smaak moet je ook enige medewerking hebben van binnenuit want daar staan in elk geval een boel bewakingsposten voor die gebouwen. Je kan er ook niet met de wagen binnenrijden tenzij dat die wagen helemaal onderzocht wordt. Het is geen vanzelfsprekendheid, toch slagen ze daarin.
Ten tweede maken de Taliban hiermee duidelijk dat ze een macht zijn waarmee rekening moet gehouden worden. Ze geven zelf als voornaamste reden voor de actie van vandaag dat ze willen terugslaan voor de mishandeling van Taliban in gevangenissen in Afghanistan. Een tweede achterliggende aanleiding is dat de speciale gezant van Obama, Richard Holbrooke, klaarstaat om naar Afghanistan af te reizen.

Dat is ook een boodschap voor hem?

Ongetwijfeld, en die boodschap zal hij ook meenemen naar Washington. Wat de boodschap dan juist is of hoe ze zal gelezen worden in Afghanistan is nog een beetje koffiedik kijken.

Obama wil meer troepen in Afghanistan, maar mag hij wel?

Hij gaat dat in elk geval doen want de president van de Verenigde Staten vraagt aan niemand wat hij mag doen in Afghanistan. Ze beschouwen dat toch als een land waar zij opereren op eigen inzicht.

Er zou nog een onderzoek aan de gang zijn om na te gaan of dat wel nodig is?

Eigenlijk is dat al lang beslist. Toen ik in december in Afghanistan was, ontmoette ik een Amerikaanse aannemer die me vertelde over de grootste bouwwerf van Zuid-Afghanistan: het militaire vliegveld van Kandahar waar men zich voorbereidde op de komst van zo’n 30.000 soldaten.

Betekent dat nu dat we terugzitten in een situatie van voor de periode van toen de Amerikanen daar binnengevallen zijn?

Voor 2001 was de Taliban aan de macht, op 10% van het grondgebied na controleerden zij het hele land, en zij hebben het hele land dan ook onder eigen bewind naar een economische rampspoed geleid. De grote meerderheid van de Afghanen waren blij dat ze afwaren van de Taliban in 2001.
Maar waar we vandaag staan, zit Afghanistan met de regering Karzai die volledig gediskrediteerd is en waar nog nauwelijks nog niemand achterstaat, in toenemende mate ook Amerika niet. Dat bleek afgelopen weekend ook nog eens tijdens een veiligheidsconferentie in München waar alle hoge piefen uit Amerika aanwezig waren en een voor een Karzai aangevallen hebben. De bevolking staat ook niet achter hem. Dat is één factor die nieuw is ten opzichte van 2002.
De NAVO is redelijk massaal aanwezig, we spreken toch al over 70 à 80.000 buitenlandse soldaten die in Afghanistan opereren, maar zijn er niet in geslaagd om de opmars van de Taliban tegen te gaan.

De Taliban komen terug, en ze komen terug uit Pakistan. Dat is een van de aberrante stukken uit dit verhaal.

Dus de Taliban komen terug?

De Taliban komen terug, en ze komen terug uit Pakistan. Dat is een van de aberrante stukken uit dit verhaal: de grote bondgenoot van de Verenigde Staten in Zuid-Azië is altijd Pakistan geweest. Pakistan heeft sinds 2001 massaal veel financiële steun gekregen om aan de zijde van de Verenigde Staten te opereren in de strijd tegen Al-Qaida. Maar een deel van dat geld is hoogstwaarschijnlijk terechtgekomen in de koffers van de Taliban waarmee zij de heropstart van hun beweging en hun leger gefinancierd hebben.
Door de corruptie van de Afghaanse regering, door de burgerslachtoffers die gemaakt worden door de NAVO-bombardementen -waar ook België aan deelneemt- hebben de Taliban een zekere geloofwaardigheid teruggekregen. Ze zijn overal aanwezig en niet zomaar in kleine delen van het land zoals men soms wil laten uitschijnen. En dat maakte de aanslagenreeks in Kaboel opvallend duidelijk.
BELUISTER HET GESPREK OP RADIO 1