Swazische vrouwen dagen koning Mswati uit

Het protocol schrijft voor dat vrouwen tegen 2015 de helft van de vertegenwoordiging uitmaken op alle bestuursniveaus en dringt er bij de lidstaten op aan dat ze de gelijkheid tussen mannen en vrouwen garanderen in de beleidsstructuren. Bovendien vraagt het genderprotocol voor vrouwen dezelfde behandeling en preventie van HIV/aids.

Dat laatste was de eis van de meer dan duizend manifestanten, voornamelijk vrouwen en mensen die met HIV of aids leven. Hun protestmars werd aangewakkerd door een recent bezoek aan het Midden-Oosten van 8 van de 13 vrouwen van koning Mswati. Op 15 augustus vertrokken zij in een privéjet met hun kinderen, lijfwachten, helpers en meiden op een onbekende missie. De regering loste niets over de aard van deze controversiële trip noch over de bron van de financiering.

Volgens wijdverspreide geruchten waren de Emakhosikati (vrouwen van de koning) naar Dubai afgezakt om te gaan shoppen, naar aanleiding van de dubbele viering op 6 september van de veertigste verjaardag van de koning en 4 decennia Swazische onafhankelijkheid.

Belastingbetaler

Vrouwengroepen onder leiding van Swaziland Positive Living for Life (SWAPOL) riepen de demonstranten op naar het ministerie van Financiën en het kabinet van de Eerste minister te trekken, gehuld in het zwart als kleur van de rouw. De traditionele Eerste minister Jim Gama vond dat de mars indruist tegen de Swazische cultuur. Hij noemde het een daad van onrespectvolle vrouwen. “Zelfs wanneer vrouwen zich gekrenkt voelen, moeten de mannen in hun naam spreken.”

Voor de eerste maal vielen de vrouwen de koning direct aan, en riepen ze de regering op de kwestie van zijn luxueuze leventje op kosten van de belastingbetaler aan te pakken. Weinig opgedaagde vrouwen droegen zwart, maar SWAPOL-directrice Siphiwe Hlophe gelooft niettemin dat de boodschap is overgekomen. “We hebben als vrouwen het recht op vrije mening, leven, behandeling en zorg. Daar gaan we voor op deze mars.”

Een van de manifestanten is Patrick Mngometulu, een vrijwilliger voor HIV-positieven van de Imphilo Isachubeka-hulpgroep. “Ik ben naar hier afgezakt met mijn vrouw en twee kinderen omdat ik hoop dat onze boodschap de regering raakt.” Volgens hem zijn de anti-retrovirale medicijnen tegenwoordig gerantsoeneerd. Een deel van zijn lotgenoten is nu gestopt met de medicatie, omdat ze vrezen dat de rantsoenering erop wijst dat er bijna geen tabletten meer voorhanden zijn. Ze zijn bijgevolg erg ziek geworden.

Plezierreisje

“Trop is te veel”, staat op een spandoek te lezen. De decadente levenstijl van de koning die in schril contrast staat met een ondergefinancierde gezondheidszorg en het feit dat tweederde van de miljoen Swaziërs leeft van voedselschenkingen, zijn de redenen waarom mensen uit alle hoeken van het koninkrijk besloten om te manifesteren tegen koning Mswati.

De monarchie is goed voor 5,3 procent van de 1,3 miljard dollar in de begroting. Ondertussen gaat 10,6 procent naar het ministerie van Gezondheidszorg en Sociaal Welzijn. Dat percentage ligt ver onder de 15 procent die werd opgenomen in de verklaring van Abuka over de uitgaven voor gezondheid.

Hlophe overhandigde de petitie voor de Eerste minister aan de veiligheidschef. De regering heeft nog niet gereageerd, maar afgaande op de woorden van de perssecretaris Percy Simelane, laat ze zich niet opjutten. “Als datgene waarover ze klagen omkeerbaar is, dan kunnen we daar voor zorgen. Zo niet, zal de regering bekijken wat er kan gedaan worden zodat het niet meer gebeurd.”

Eerste minister Gama van zijn kant meent dat al deze economische en sociale ziekten altijd al aanwezig waren in Swaziland, en niet veroorzaakt zijn door de recente trip van de Emakhosikati. Hlope raamt het kostenplaatje van het plezierreisje op 4 miljoen dollar.