“Sudanese Darfur-rechtbank laat oorlogsmisdadigers ongemoeid”

Sudan richtte het Speciaal Strafhof over de Gebeurtenissen in Darfur een jaar geleden op, een dag nadat het Internationaal Strafhof in Den Haag aankondigde dat het zou beginnen met een onderzoek naar de verschrikkingen van Darfur. Het Internationaal Strafhof schiet in actie in gevallen waar nationale rechtbanken genocide, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid onbehandeld laten.

Van de 13 zaken die het Sudanese strafhof voor Darfur tot hiertoe behandelde, heeft er geen enkele betrekking op de zware aanvallen waaraan de bevolking van Darfur blootstaat sinds 2003. Dat zegt Human Rights Watch. De rechtbank maakt zelfs “geen aanstalten om te beginnen met de behandeling van de grootste misdaden. Er is geen echte inspanning om de daders te vervolgen en de slachtoffers recht te doen”, zegt Sara Darehshori van Human Rights Watch.

De beschuldigingen aan het adres van de regering in Khartoem en de Arabische Janjaweed-milities die voor de regering het vuile werk opknappen in Darfur, zijn nochtans nauwelijks te overzien. Sinds het begin van het conflict in 2003 zijn honderdduizenden dorpelingen vermoord of op de vlucht gedreven. Aanvallers plunderen dorpen of steken ze in brand. Ze kidnappen kinderen en verkrachten vrouwen en meisjes. De vorige Amerikaanse buitenlandminister Colin Powell gebruikte het woord “genocide” voor de gebeurtenissen in Darfur.

Van bij de oprichting van het Sudanese Strafhof voor Darfur zeggen critici dat de rechtbank alleen moet dienen om het Internationaal Strafhof buiten spel te zetten. “De timing was verdacht, en Amnesty heeft altijd de motivatie van de regering in Khartoem in twijfel getrokken”, zegt Vienna Colucci van Amnesty International. “Dit is hetzelfde systeem dat geen respect opbrengt voor de mensenrechten en zelfs mensenrechtenactivisten vervolgt.”

Kort na de oprichting ervan riep Amnesty International al op tot de afschaffing van het Sudanese Strafhof voor Darfur. Bijkomende argumenten zijn dat de rechtbank “bewijzen die onder foltering zijn verkregen accepteert, het recht van beroep inperkt en de doodstraf en lijfstraffen kan uitspreken.” Ook het feit dat in delen van Darfur nog altijd de noodtoestand heerst, maakt de rechtspraak over de gruweldaden in de provincie moeilijk.

Human Rights Watch-medewerkster Darehshori zegt dat haar organisatie blijft nagaan of de Sudanese regering de daders van de misdaden tegen de menselijkheid in Darfur kan en wil berechten. “Het gerechtelijke systeem in Sudan moet in elk geval versterkt worden om te verzekeren dat de slachtoffers van Darfur recht wordt gedaan.”

De kennelijke oogverblinding waarvoor het Speciale Strafhof voor Darfur nu dient, doet sommige critici besluiten dat de verschrikkingen van Darfur in Sudan zelf nooit goed zullen worden behandeld. “Als de regering er echt werk wilde maken, zou ze willen samenwerken met het onderzoek van het Internationaal Strafhof”, oordeelt Colucci. (PD/ADR)