Straffeloosheid conflictgerelateerd seksueel geweld kan niet langer

De lijst is het meest recente middel van de Veiligheidsraad in de strijd tegen straffeloosheid en zendt een sterk signaal aan diegenen die, in strijd met het internationaal recht, seksueel geweld tolereren.

Sommige van de individuele getuigenissen die in het rapport werden opgenomen, zijn niets anders dan hartverscheurend. In Syrië getuigden mannen dat ze het slachtoffer waren van seksueel misbruik en dat ze getuige waren van jongens die verkracht werden. En in Libië werden vrouwen ontvoerd uit hun huizen, auto’s of op straat en werden verkracht op voor hen onbekende plaatsen, terwijl mannen in gevangenissen en in plaatsen van detentie gesodomiseerd werden om van hen informatie te verkrijgen.

Veiligheidsdiensten

Het is positief en bemoedigend dat de Veiligheidsraad nog steeds bezorgd is over de problematiek van seksueel geweld in conflictsitiaties. Ik blijf echter verontrust over de voortdurende schendingen van mensenrechten, met inbegrip van het hoge aantal conflictgerelateerde verkrachtingen over de hele wereld.

Een van mijn grootste zorgen hieromtrent is het feit dat ook tal van verkrachtingen gepleegd lijken te zijn door de nationale veiligheidsdiensten – net diegenen die moeten instaan voor het beschermen van hun eigen burgers. Terwijl het uniform zou moeten staan voor veiligheid, discipline en openbare diensten, vertegenwoordigt het in plaats hiervan op al te veel plaatsen verkrachting, plundering en terreur.

Politieke repressie

Een andere zorg is het gebruik van seksueel geweld als een bedreiging, als een middel van politieke repressie in de context van verkiezingen en maatschappelijke onrust. Daarnaast stellen we ook vast dat verschillende vormen van seksueel geweld worden toegepast in detentiecentra en bij grensovergangen in verschillende conflictsituaties.

Conflictgerelateerd seksueel geweld wordt door politieke en militaire leiders ingezet om politieke, militaire en economische doelen te bereiken en vernietigt zo het sociale weefsel van de maatschappij. Het is een stil, goedkoop en doeltreffend wapen met ernstige en langdurige gevolgen, waardoor zowel het individu als de kans op het bouwen aan een duurzame vrede aangetast worden.

De mythe dat verkrachting onvermijdelijk is ten tijde van oorlog blijft voortleven. Maar als seksueel geweld gepland kan worden, kan het gestraft worden en als het beheerd kan worden, kan het ook veroordeeld worden.

Prioriteit

Straffeloosheid blijft een groot probleem in veel landen. Daarom heb ik besloten om van de strijd tegen straffeloosheid van conflictgerelateerd seksueel geweld een prioriteit te maken. We hebben gezien dat ons werk zijn vruchten begint af te werpen; bijvoorbeeld in de Democratische Republiek Congo (DRC) waar, met de hulp van de Verenigde Naties, in minder dan een jaar tijd meer dan 250 rechtszaken waarbij leden van de veiligheidstroepen betrokken waren, werden gehouden. Dit leidde tot de veroordeling van meer dan 150 individuen voor verkrachting en andere vormen van seksueel geweld.

Er moet nog veel worden gedaan in de strijd tegen verkrachting als oorlogwapen. Met de hulp van de Veiligheidsraad zal ik blijven vechten voor de beëindiging van de straffeloosheid en zal ik er voor zorgen dat de daders van deze misdaden berecht worden. In deze strijd reken ik op de bereidheid van de Veiligheidsraad om hiervoor alle middelen in te zetten.

Margot Wallström is de Speciaal Vertegenwoordiger van de Verenigde Naties voor seksueel geweld in conflictsituaties.