Steeds meer protest tegen lot "achtergebleven kinderen" in China

Luo Zhikun (10 jaar), Luo Danni (9) en Luo Zhimo (5) - twee broertjes en een zusje - woonden bij hun grootouders op het platteland in de Chinese provincie Jiangxi. Na een warme schooldag besloten de drie te gaan zwemmen in de vijver. Hoewel het dorp vlakbij de vijver ligt, was er niemand om toezicht te houden en zijn de kinderen verdronken.

Wat op het eerste gezicht een tragisch maar helaas veelvoorkomend ongeluk lijkt, heeft in China opnieuw voor opschudding gezorgd over het lot van de zogenaamde “achtergebleven kinderen”.  Terwijl de ouders van Zhikun, Danni en Zhimo werkten in de kuststad Zhuhai, had hun hoogbejaarde grootmoeder de zorg voor haar drie kleinkinderen en bedlegerige echtgenoot op zich genomen.

61 miljoen achtergelaten kinderen

In China zijn er in totaal ongeveer 61 miljoen achtergebleven kinderen volgens de All China Women’s Federation, wat neerkomt op 37,7 procent van alle kinderen op het platteland. Door de economische bloei van China is er een tekort aan arbeidskrachten aan de oostkust. De centraler gelegen rurale regio’s van China kampen juist met een hoge werkloosheid. Veel Chinezen trekken daarom naar de stad.

Deze migratie is in veel gevallen niet toegestaan. De Chinese overheid wilde in de jaren ’50 de trek naar de steden afremmen en implementeerde het Hukou-systeem. Door dit systeem krijgt een persoon door geboorte in een bepaalde plaats enkel het recht om daar de lokale sociale voorzieningen te gebruiken. De ruim 200 miljoen arbeidsmigranten die zonder vergunning in de oostelijke steden wonen hebben daardoor in de steden geen recht op bijvoorbeeld medische verzorging.

Hukou drijft gezinnen uit elkaar

In het geval van arbeidsmigranten met kinderen betekent het Hukou-systeem dat de kinderen niet naar school kunnen in de stad waar hun ouders werken. Veel ouders laten daarom hun kind achter bij grootouders of andere familie. Sommige kinderen hebben helemaal geen verzorger.

Doordat de kinderen zonder ouders achterblijven vormen ze de kwetsbaarste groep op het platteland. Ze hebben veel meer kans om fysieke of mentale kwalen op te lopen. Zo zou volgens de Worldcrunch 57 procent van de achtergelaten kinderen kampen met psychologische problemen. Ook lopen achtergebleven kinderen een hoger risico om slachtoffer te worden van mishandeling of in de criminaliteit terecht te komen. Zeventig procent van alle Chinese jeugddelinquenten zijn achtergelaten kinderen.

‘Alleen als de overheid haar beleid aanpast kunnen deze tragedies voorkomen worden’

Dat de Hukou aan de basis ligt van het achterlaten van kinderen, daarvan is men zich in China bewust. Dit blijkt ook uit de reactie van blogger “xingyhu” op het forum IFeng over het lot van de familie Luo: ‘Alleen als China haar beleid aanpast en de Hukou-restricties versoepelt, kunnen tragedies zoals deze voorkomen worden’. Na het aan het licht komen van een serie misbruikschandalen op verschillende lagere scholen (waarvan de slachtoffers deels achtergebleven kinderen waren) in juni, kwam er eveneens scherp protest tegen de overheid en de halfslachtige en trage manier waarop zij de vermoedelijke daders onderzocht.

Na eerdere protesten tegen het Hukou-systeem voerde de Chinese overheid in 2011 een aantal hervormingen door in de sociale zekerheidswet. Een van de zaken die zou veranderen is dat arbeiders overal in China zouden kunnen bijdragen aan en gebruik maken van sociale voorzieningen. Maar afgaand op de stijging van het aantal achtergebleven kinderen sinds 2011 - een stijging van 3 miljoen volgens Social Accountability International - is hiervan nog weinig in huis gekomen.