Steeds meer Mexicanen "verdwijnen" na arrestatie

Schaakspeler Roberto Galván (33) werd op 25 januari door de politie in de noordoostelijke staat Nuevo León opgepakt toen hij op een bankje op het centrale plein van General Terán zat, een stad op 100 kilometer van Monterrey. Sindsdien is er niets meer van hem vernomen.

De arrestatie van Galván is niet in de politieregisters terug te vinden, maar er waren veel getuigen. Onder druk van zijn vader, gaf de politie uiteindelijk de arrestatie toe. Na ondervraging - waar geen reden voor werd aangegeven - zou Galván zijn afgezet bij een busstation.

“Het enige wat duidelijk is, is dat mijn zoon vermist is sinds zijn arrestatie”, zegt vader Roberto Galván, die dezelfde naam heeft als zijn zoon.

Zoektocht

Iets soortgelijks overkwam de familie van Jeiu Abraham Sepúlveda (24). Hij werd op 12 november 2010 door de politie opgepakt wegens foutparkeren in Monterrey. Toen zijn vrouw hem belde op zijn mobiele telefoon, zei hij dat hij vast zat op het gemeentelijke politiebureau en dat hij niet mocht bellen. Daarna beantwoordde hij zijn telefoon niet meer.

Zijn familie speurde drie dagen lang politiebureaus af, totdat een politieagent vertelde dat Sepúlveda was overgedragen aan de marine. Die beweerde hem later diezelfde dag te hebben vrijgelaten. Sepúlveda werkte voor een bouwbedrijf en had een dochter van vijf maanden oud.

“Waarom moest hij mee naar het bureau, een verkeersovertreding kun je toch ook afdoen met een boete?”, zegt Verónica Sepúlveda, zijn oudere zus. “En waarom is er geen rechter aan te pas gekomen? Wat moest hij bij de marine? Waarom kreeg onze advocaat een paar dagen na de arrestatie van de politie te horen dat alles goed was met mijn broer? En waarom staat de detentie nergens geregistreerd?”

President Felipe Calderón

De Beweging voor Vrede en Gerechtigheid met Waardigheid, geleid door schrijver Javier Sicilia, zette de verdwijningen op de publieke agenda. Sicilia is tegen de militarisering van de strijd tegen de drugskartels, die in 2006 is ingezet door de conservatieve president Felipe Calderón.

Officiële cijfers over het toenemende geweld in Mexico zijn er niet. Het enige instituut dat een indruk kan geven, is de Nationale Mensenrechtencommissie, een onafhankelijk overheidsorgaan. In april rapporteerde de commissie dat zij sinds het aantreden van de regering-Calderón 5397 meldingen had ontvangen over verdwenen Mexicanen. Bijna 9000 dode lichamen bleven in dezelfde periode ongeïdentificeerd.

Niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) schatten dat het werkelijke aantal verdwijningen veel hoger ligt. Volgens deze organisaties kan het om zo’n 18.000 mensen gaan.

Veel mensen worden opgepakt voor het oog van getuigen, thuis of op straat. De VN-Werkgroep voor Gedwongen of Onvrijwillige Verdwijningen stelde in een in maart verschenen rapport dat meer dan 3000 Mexicanen slachtoffer zijn geworden sinds 2006.

Identificatie

Anders dan in het verleden, zijn de vermisten nu geen sociale of politieke activisten, zeggen  ngo’s. De overheid verdenkt ze ervan betrokken te zijn bij criminele activiteiten.

Familieleden van de slachtoffers rest niets anders dan een zoektocht langs politiebureaus en op straat, waarbij ze geregeld familie van andere slachtoffers tegenkomen. Ook houden familieleden protestacties.

Julia Alonso maakte herhaaldelijk de 1300 kilometer lange reis vanuit de kustplaats Acapulco naar Monterrey, om te zoeken naar haar jongste zoon Julio Alberto López. Hij verdween in 2008 samen met drie andere jongeren.

López, die in Acapulco woonde, was op vakantie in Monterrey toen hij verdween. Zijn ouders doorzochten het gebied waar hij het laatst gezien werd en deden aangifte bij de politie. Toen ze ontdekten dat er in het gebied vier jongeren waren weggevoerd door de politie, zetten ze een grote advertentie in de kranten, met een oproep aan de president. Van de vier jongens werd echter nooit meer iets vernomen.

Het probleem voor de nabestaanden is dat in Mexico nauwelijks informatie wordt bewaard die kan leiden tot identificatie van niet-geïdentificeerde lichamen. Elke staat heeft een eigen  identificatiesysteem. Er wordt geen informatie over het gebit verzameld en er worden ook geen vingerafdrukken en dna-stalen bewaard.

Sinds 2006 vielen in de “strijd tegen drugs” naar schatting 40.000 doden, zeggen sociale organisaties en de media. De regering beweert dat slechts 1 procent van de geweldsslachtoffers “onschuldig” is. 

Een hogeresolutiefoto is beschikbaar op: http://ipsnoticias.net/fotos/Desaparecidos.jpg