Srilankanen hebben buik vol van beslissende verkiezingen

De wapens van het Srikankaanse regeringsleger en de strijders van de Tamil Tijgers zwijgen al sinds februari 2002. Maar de onderhandelingen tussen de twee kampen in de al bijna twee decennia aanslepende Srikankaanse burgeroorlog liggen stil sinds april 2003. Sinds de huidige regering van de United People’s Freedom Alliance (UPFA) in april 2004 aan de macht kwam, zijn de officiële relaties met de afscheidingsbeweging nog verslechterd. Voor de verkiezingen is een herstel van die betrekkingen onwaarschijnlijk.

De Tamil Tijgers beschuldigen de regering ervan een splintergroep van de Tijgers onder leiding van commandant Vinayagamoorthi ‘Karuna’ Muralitharan te steunen. Onderlinge vijandelijkheden in de rebellenbeweging hebben aan al verschillende hooggeplaatste Tijgerleiders het leven gekost.

De UPFA-regering heeft ook niet voortgebouwd op goodwill die de internationale reactie op de tsunami van eind vorig jaar veroorzaakte. Een officieel plan om de overvloedige hulp te delen met de Tamil Tijgers, die grote delen van het noorden en het oosten van Sri Lanka controleren, werd niet uitgevoerd.

Door een samenloop van omstandigheden is de relatie tussen de regering en de rebellen de voorbije maanden nog verder onderkoeld geraakt. Toen in augustus in Colombo de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Lakshman Kadirgamar werd vermoord, was de regering er snel bij met een beschuldigende vinger naar de Tijgers te wijzen. En Noorwegen, dat al lang een belangrijke bemiddelende rol speelt in Sri Lanka, moest die pogingen even op eis leggen omdat de eigen verkiezingen alle aandacht van de bemiddelaars opeisten. De nieuwe Noorse premier, Jens Stoltenberg, heeft de Srilankanen wel verzekerd dat Sri Lanka op Noorwegen kan blijven rekenen.

Vrede is de inzet van de verkiezingen van november. Premier Mahinda Rajapakse, de kandidaat van de UFPA van ontslagnemend president Chandrika Kumaratunga, heeft samenwerkingsakkoorden gesloten met extremistische partijen uit het zuiden van het land als het People’s Liberation Front (PLF) en het boeddhistische Jathika Hela Urumaya. Hij wil de unitaire Srilankaanse staatsstrucutuur behouden en het bestand heronderhandelen.

Rajapakse zegt dat hij zijn extra inspanningen wil doen om de burgeroorlog definitief te beëindigen, maar de pers noemt hem de kandidaat van de oorlog. PLF-leiders zeggen dat hij erin heeft toegestemd het akkoord over de verdeling van de tsunami-hulp met de Tamil Tijgers te vernietigen. Die overeenkomst was het werk van president Kumaratunga en deed de PLF de regering verlaten.

De belangrijkste rivaal van Rajapakse, oud-premier Ranil Wickremasinghe, wil de onderhandelingen met de Tijgers herbeginnen. Hij was ook de man achter het bestand van 2002. Wickremasinghe denkt dat een oplossing voor de geschillen tussen de meerderheid van Singalezen en de Tamil-minderheid te vinden is in een federaal systeem van machtsdeling. Noorwegen en de belangrijkste internationale donoren - de VS, Japan en de Europese Unie - zijn ook gewonnen voor die oplossing.

De Tamil National Alliance, een Tamilpartij met sympatie voor de Tamil Tijgers, lijkt de kandidatuur van Wickremasinghe te gaan steunen. Welke rol de Tijgers gaan spelen is nog niet duidelijk. Ze kunnen het resultaat van de verkiezingen beïnvloeden door de kiezers al dan niet weg te houden van de stembussen in de gebieden die ze controleren. Tijgerwoordvoerster Daya Master zegt dat de opstandelingen daarover zullen beslissen als de twee kandidaten hun programma hebben bekendgemaakt.

Een aanzienlijk deel van de 13,3 miljoen kiezers in Sri Lanka lijkt niet veel vertrouwen meer te hebben in verkiezingen. Dit is geen democratie die geicht is op wat goed is voor het land - dit is democratie op z’n slechtst, moppert Renuka Gunawardena, een voorlichter uit Colombo. Dit gaat niets opleveren. Veel Srilankanen denken er zo over. Deze verkiezingen komen er omdat de politici ze willen, niet omdat wij erop aandringen, zegt Perumal Lawrence, een Tamil uit het centrale hoogland.

Maar de politici lijken de boodschap nog niet te hebben begrepen. Wickremasingheheeft al laten verstaan dat als hij president wordt, hij het parlement zal ontbinden en nieuwe parlementsverkiezingen zal uitschrijven. (PD)