Sri Lankanen dobberen al weken op zee rond

Volgens de Sydney Morning Herald zijn er geheime besprekingen bezig tussen Australië en Sri Lanka om meer legale Sri Lankaanse emigranten in Australië toe te laten. En de Australische Buitenlandminister Stephen Smith en zijn Sri Lankaanse collega Rohitha Bogollagama hebben eerder deze week in Colombo beslist een gezamenlijke commissie op te zetten om de strijd tegen de mensensmokkel op te voeren. De twee landen willen meer informatie uitwisselen en meer in het werk stellen om netwerken van mensensmokkelaars op te rollen.
Nogal wat Tamils – de grootste etnische minderheid op het eiland – vertrekken uit hun land omdat ze zich gediscrimineerd of bedreigd voelen. Anderen proberen Australië te bereiken om daar een beter leven op te bouwen. De mensensmokkelaars waaraan ze zich toevertrouwen, gebruiken Indonesië als tussenstop. Daar worden de Sri Lankanen verstouwd in andere, vaak kleine en nauwelijks zeewaardige bootjes voor het laatste deel van het traject.

Wachten op een oplossing

Bootjes die de Australische autoriteiten kunnen onderscheppen, worden teruggestuurd naar Indonesische wateren. Maar daar willen de bootvluchtelingen niet aan wal gaan. Eén schip met Sri Lankanen ligt er al zes weken te wachten, een ander vier weken. Samen hebben ze meer dan driehonderd mensen aan boord.
De Australische regering moet een oplossing vinden, vooral sinds op 3 november meer dan tien Sri Lankanen vermist raakten toen een andere boot voor de noordwestelijke kust van Australië zonk. De regering van premier Kevin Rudd probeert de imagoschade nu in te dammen.
Sri Lanka wil meewerken, maar wel op eigen voorwaarden. De regering in Colombo heeft altijd volgehouden dat de mensensmokkelaars deel uitmaken van het internationale netwerk van de Tamiltijgers. Op Sri Lanka werden die rebellen in mei definitief verslagen, maar de regering in Colombo vreest dat sommige aanhangers zich in het buitenland opnieuw proberen te formeren. De Tamiltijgers zijn een verboden organisatie in India, de VS en Canada, maar niet in Australië.
De Sri Lankaanse regering is veel minder happig om in te gaan op de Australische eis om hervormingen door te voeren en aan verzoening te werken tussen Tamils en de Singalese meerderheid en de hervestiging te bespoedigen van de tienduizenden Tamils die nog in vluchtelingenkampen leven. Dat kan volgens Australië de exodus afremmen.

Oceanic Viking

Intussen moet Australië een oplossing vinden voor de honderden Sri Lankanen die in Indonesische wateren ronddobberen. Het dringendst is de zaak van de 78 Sri Lankanen die zich na de onderschepping van hun boot op de Australische Oceanic Viking bevinden. Indonesië had eerder geëist dat het schip tegen eind deze week zou vertrekken van zijn ankerplaats bij het eiland Bintan, maar heeft die deadline nu verschoven.
Als de 78 het schip verlaten, kan hun asielprocedure meteen starten, heeft Smith op 12 november aangeboden. De opvarenden die door de VN erkend zijn als oorlogsvluchtelingen, kunnen binnen de zes weken worden hervestigd. De overigen zouden binnen de twaalf weken een antwoord krijgen op hun asielaanvraag. Maar amper twintig bootvluchtelingen hebben voorlopig aangegeven in Indonesië aan wal te willen gaan.