'Spookgevangene' duikt op in Guantanamo

Onlangs rapporteerde de Washington Post dat de Amerikaanse geheime dienst CIA systematisch zogenaamde ‘spookgevangenen’ vasthoudt in verschillende gevangenissen. Dat bleek volgens de krant uit nieuwe documenten van het Pentagon waarop ze beslag kon leggen. Human Rights Watch (HRW) komt nu met een gedetailleerd verslag van één van deze spookgevangenen.

De Jemenitische zakenman en kolonel Abdul Salam Ali al-Hila werd in feite ontvoerd in Caïro en ‘verdween’ dan in Amerikaanse hechtenis, zegt John Sifton van HRW. Tot deze man een brief naar buiten kon smokkelen, was hij één van de ‘spookgevangenen’. Heel verontrustend is dat hij gewoon op straat werd aangehouden, vastgehouden zonder aanklacht of recht op verdediging, en dan verscheept - niet naar Guantanamo maar naar de luchtmachtbasis Bagram in Afghanistan. Anderhalf jaar was er van hem geen spoor terug te vinden.

HRW geeft een uitvoerig verslag van de zaak. Al-Hila steunde in de jaren negentig Arabische islamisten en was een voormalig lid van de Jemenitische inlichtingendienst. Hij verdween tijdens een zakenreis naar Cairo in september 2002. Volgens HRW werd hij opgepakt door de Egyptische autoriteiten en tien dagen later overgebracht naar Azerbeidzjan en verder naar de luchtmachtbasis in Afghanistan, waar hij 16 maanden vastzat. Halverwege 2004 ten slotte, werd hij naar de Amerikaanse gevangenis op Guantanamo overgevlogen.

Jemen riep Egypte eind oktober 2002 officieel op te laten weten waar al-Hila zich bevond. Op 3 november meldde het staatsnieuwsagentschap dat volgens een Egyptische officiële bron de Jemeniet Cairo had verlaten met een Amerikaanse vlucht naar Baku op 28 september. De bron ontkende alle betrokkenheid van de Egyptische autoriteiten bij de verdwijning. Zijn familie bleef zonder nieuws tot ze op 14 april 2004 van de Jemenitische minister van Buitenlandse Zaken hoorden dat de Jemenitische ambassade in Pakistan een brief van al-Hila had ontvangen die uit Bagram was gesmokkeld. In de brief schreef de zakenman dat hij was ontvoerd door Egyptische inlichtingendiensten en al 16 maanden werd vastgehouden door de CIA. In juli 2004 kreeg zijn familie zelf een eerste brief. Twee maanden later kregen ze er weer een - ditmaal uit Guantanamo. Volgens HRW is hij daar waarschijnlijk nog altijd.

“Individuele mensen bij het Pentagon willen ons echt helpen toen we vragen stelden, maar de top van het Patganon houdt zich alleen maar bezig met de schade binnen de perken te houden, zegt John Sifton van HRW. De regering-Bush gelooft nog steeds dat het woord ‘terrorisme’ volstaat om eender wie waar ook ter wereld zonder controle vast te houden. (ADR)