Sla gevangenen verrot, zegt Uncle Sam

Sla de gevangenen verrot, zo kregen Amerikaanse soldaten gekazerneerd in gevangenissen in Irak en Afghanistan te horen in augustus 2003. Beat the fu**k out of them, staat er letterlijk in beëdigde verklaringen in memo’s van het Amerikaanse leger. ACLU, een mensenrechtengroep die eerder al uitpakte met onthullende legermemo’s, kreeg vlak voor het paasweekend 1200 pagina’s militaire memo’s in handen. Het leger gaf ze vrij op bevel een federale rechtbank die de wet inzake openbaarheid van bestuur (FOIA) toepaste.

De documenten beschrijven brutale martelpraktijken in Amerikaanse gevangenissen in Irak en Afghanistan. De mensenrechtengroep zegt dat de memo’s ook bewijzen dat die praktijken het gevolg zijn van ondervragingstechnieken die van hogerhand werden opgelegd.

Ook het Centre for Constitutional Rights (CCR), een andere mensenrechtengroep, maakte een reeks ooggetuigenverslagen openbaar. In het onderzoek naar de dood van een gevangene in december 2003 in Mosoel beschrijft een soldaat hoe een gevangene de nacht moet doorbrengen met een zak over het hoofd en de handen achter de rug gebonden. Na vier nachten wordt hij ‘s morgens dood aangetroffen in zijn cel.

Het CCR claimt dat ten minste 26 gevangenen die sinds 2002 onder Amerikaans bevel stierven in Irak en Afghanistan waarschijnlijk het slachtoffer werden van moord.

Het nieuwe materiaal van ACLU bevat onderzoeksverslagen en beëdigde verklaringen van soldaten over brutale afranselingen en oefeningen tot uitputting erop volgt. Voor het eerst duiken er ook verslagen op van 24 onderzoeken naar moorden in gevangenissen. Het gaat om 16 onderzoeken die werden afgesloten en acht die nog aan de gang zijn. De helft van de moorden gebeurde in buitenlandse detentiecentra tussen eind 2002 en eind 2004.

Een greep uit de verslagen:

- Een minderjarige gevangene - een scholier - kan enkel met een rietje eten wegens een gebroken kaak. Zeg dat je bent gevallen en dat niemand je geslagen heeft, krijgt hij te horen. In het verslag van het leger staat dat de breuk het gevolg is van een slag van een Amerikaanse soldaat of door een intense spierkramp als gevolg van uitputting.
- Abu Malik Kenami, een gevangene zonder medische voorgeschiedenis sterft in een gevangenis in de Iraakse stad Mosoel. Op de dag van zijn dood had Kenami een straf met ‘ups and downs’ (een strafmethode waarbij de gevangene snel moet opstaan en gaan zitten). Zijn handen waren op zijn rug gebonden. Zijn hoofd zat in een zak. Het verslag vermeldt dat de oorzaak van de dood van Abu Malik nooit gekend zal zijn. Een autopsie werd nooit uitgevoerd.

Ondanks het feit dat het leger onder gerechtelijke dwang al 30.000 documenten heeft vrijgegeven, tasten zowel ACLU als CCR in veel dossiers in het duister over de doodsoorzaken. De meeste verdachte overlijdens werden nooit onderzocht. De schaarse onderzoeken zijn nog steeds niet openbaar gemaakt.

De mensenrechtengroepen willen bijvoorbeeld graag weten waarom het leger vorige week 17 soldaten buiten vervolging heeft gesteld. De Army Criminal Investigation Command, een intern onderzoekbureau, had eerder nochtans geoordeeld dat de 17 vervolgd moesten worden in verband met de dood van drie soldaten in Irak en Afghanistan in 2003 en 2004. (MM/ADR)