Ronde van Frankrijk doet Burkinabese wielerpassie oplaaien

Al bij al gaat het er redelijk beschaafd aan toe. Geen luid gejoel en geen onderhandse weddenschappen. Wie vroeg er vroeg genoeg bij was om een zitplaats te bemachtigen, volgt de exploten van Armstrong, Ullrich en co bij gierstbier met pinda’s. De straatverkopers zijn blij met de onverwachte omzet, maar snappen niet waar al die opwinding voor nodig is. Wie pas later het modderige marktplein komt overgestoken moet zich tevreden stellen met een staanplaats of ergens en droog stukje grond uitkiezen.

De islamieten onder de toeschouwers proberen hun gebedsplicht te vervullen en tegelijk een oogje op het scherm te houden. Spottende opmerkingen zijn hun deel, tot ze even later hun plaats opnieuw opeisen en de ongelovigen verjagen. Het hoogste woord voert de 61-jarige Longman, een lokale wielerlegende die zijn bijnaam dankt aan zijn rijzige gestalte. Longman twijfelt geen seconde aan de vijfde toerzege van de Amerikaan Lance Armstrong. De voorzitter van de Ligue du centre du cyclisme, Adama Sam, is voorzichtiger: Zijn tegenstanders hebben zich goed voorbereid. Ze zijn dit jaar niet gekomen om hem rustig naar de overwinning te laten rijden.

Wie iets meer geld heeft, volgt het toercircus in een café of bar, bij een gebraden kip en een fris biertje. Elk televisietoestel in Ouagadougou waarop de Franstalige satellietzender TV5 te zien is, vormt het centrum van de nationale obsessie met de Wefo, het stalen ros. Nergens in Afrika vind je zoveel fietspaden als in Ouagadougou. Bijna elk gezin heeft een fiets. Burkinabezen die in het buitenland werken, kondigen hun financiële succes aan door voor hun terugkeer een nagelnieuwe fiets naar huis te sturen.

De wielerronde van Burkina Faso is vooral bekend omwille van het volkse en amateuristische enthousiasme van toeschouwers en deelnemers. Of de Ronde van Faso ooit die van Frankrijk zal evenaren, willen we van Adama Sam weten. De voorzitter reageert sceptisch: Je kan de twee niet vergelijken. Dat daar zijn professionelen die leven voor de fiets en er hun brood mee verdienen. Wij hebben niet dezelfde middelen.

Daar komt weldra misschien verandering in. Sinds 2001 beheren de organisatoren van de Ronde van Frankrijk ook de Ronde van Burkina Faso. De nadruk ligt nu steeds meer op het sportieve en commerciële aspect. Het aantal officiële begeleiders is tot het strikte minimum beperkt, alsook de traditionele volksfeesten in de provincies waar de Tour doorheen trekt. De Fransen steken per jaar 648.000 miljoen euro in de organisatie, drie keer meer dan de regering van Burkina Faso.

Ondanks het enthousiasme rijdt er nog altijd geen renner uit Burkina Faso mee in de Ronde van Frankrijk. Sommigen krijgen de kans op stage te gaan in Europa om hun prestaties te verbeteren. Er rijdt wel een zogenaamde ardoisier uit Burkina mee in de Ronde. De taak van Michel Bationo bestaat erin ontsnapte renners vanop de motor met een bordje op de hoogte te brengen van het tijdsverschil met het peloton. Een andere Burkinabees leert momenteel hoe je een fotofinish maakt. Mogelijk kunnen ze hun beroepservaring later gebruiken om de ronde van hun thuisland internationale uitstraling te geven.