Respect voor de rechten van de arbeidsmigranten: een evidentie!

De voorbije weken berichtten de media bijna dagelijks over migratie, een thema dat ongetwijfeld in de toekomst nog acuter zal worden. De VN schat het aantal internationale migranten – die naar een ander land verhuizen – op ongeveer 214 miljoen wereldwijd. Dit cijfer vertegenwoordigt ongeveer 3% van de wereldbevolking, die zelf alsmaar blijft groeien. Als we de 740 miljoen interne migranten – de mensen die geen andere keuze hebben dan naar een andere regio in hun land te verhuizen – hierbij optellen bedraagt het aantal migranten meer dan een miljard. Het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP) stelt verder vast dat het aantal irreguliere migranten wereldwijd oploopt tot 50 miljoen.

“Migranten”: vaak heel kwetsbare mensen

Achter deze getallen vinden we kinderen, vrouwen, mannen waarvan de rechten vaak worden geschonden. Sociale uitsluiting, xenofobie, onwaardige arbeidsomstandigheden voor een miserabel loon en zelfs uitbuiting die grenst aan slavernij, slechte huisvesting … dat is het lot van velen onder hen. In België zijn discriminatie en schendingen van de rechten van migranten trouwens ook schering en inslag. In deze dramatische context, is het dringend nodig dat de migranten zelf aan het woord komen en gehoord worden.

De VN erkennen migranten al sinds lang als een bijzonder kwetsbare groep. Dat is de reden waarom ze lang gewerkt hebben aan het opstellen van een “Internationaal Verdrag inzake de Rechten van alle Arbeidsmigranten en hun Familieleden”. Dit Verdrag werd unaniem aangenomen door de Algemene Vergadering van de VN op 18 december 1990, en maakt sindsdien integraal deel uit van de internationale verdragen inzake mensenrechten. Het verdrag erkent dat migranten, door hun specifieke situatie, bijzondere noden hebben en met unieke problemen geconfronteerd worden.

Een kritische en vernieuwende tekst

Het Verdrag onderscheidt ten eerste de rechten die gelden voor alle migranten, ongeacht hun administratieve situatie (met of zonder geldige papieren), en ten tweede, de rechten die enkel gelden voor migranten met een geldige verblijfstitel. Verschillende van deze rechten werden al vastgelegd in het kader van internationale en Europese mensenrechtenverdragen, die door de EU-lidstaten geratificeerd zijn. Door ze nogmaals op te sommen, stelt het Verdrag inzake arbeidsmigranten duidelijk dat het om universele rechten gaat. Ze gelden dus voor iedereen, ook voor migranten of ze nu een regulier of irregulier statuut hebben.

Het Verdrag voorziet in de gelijke behandeling van alle werknemers. Het biedt migranten die een wettelijk statuut hebben garanties in verband met het verblijf, gezien het bepaalt dat de duur van de verblijfsvergunning niet korter mag zijn dan de werkvergunning en het verblijfsrecht wordt behouden tijdens een eventuele werkloosheidsperiode.

Het Verdrag waarborgt ook het naleven van het arbeidsrecht. Het verbiedt bijvoorbeeld de uitwijzing van een arbeidsmigrant en de intrekking van zijn werk- of verblijfsvergunning enkel en alleen omdat hij zijn arbeidscontract niet gerespecteerd heeft. Deze sancties staan in feite buiten proportie in vergelijking met deze die worden opgelegd aan de inwoners van een land indien ze een zelfde overtreding zouden begaan hebben. Het Verdrag zorgt ook voor gelijke behandeling mbt. verloning, arbeidsvoorwaarden, toegang tot het onderwijs en sociale zekerheid voor migranten met een geldige verblijfstitel. Tenslotte vermeldt Het Verdrag ook dat er internationale samenwerking moet zijn om de irreguliere migratie tegen te gaan. Dit Verdrag biedt tot op vandaag het meest nauwkeurige en gedetailleerde internationaal juridisch kader voor de bescherming van de rechten van de migranten. Het is daarom een essentieel onderdeel van een migratiebeleid dat respect heeft voor de rechten van de mens.

Ratificatie en implementatie van de Conventie: dringend en noodzakelijk

Tot op heden bekrachtigden 44 landen Het Verdrag, waaronder geen enkele EU-lidstaat. En dit ondanks het herhaaldelijke aandringen door een breder groep van organisaties, de Verenigde Naties, het Comité van de Regio’s, de Europese Economische en Sociale Raad, het Europees Verbond van Vakverenigingen en het Europees Parlement.

Het Verdrag vereist niet dat de staten hun grenzen verder openen voor migratie. Het voorziet wel in een evenwichtig migratiebeleid dat gesteund is op het erkennen van de mensenrechten. Respect voor de rechten van alle migranten is een absolute noodzaak. Eerst en vooral omdat deze migranten mensen zijn die als zodanig rechten hebben en er met hun bijzondere kwetsbaarheid rekening moet worden gehouden. Daarnaast, omdat arbeidsmigranten – of ze hier nu wettelijk verblijven of niet – ongetwijfeld aan onze welvaart bijdragen. En tenslotte omdat het in het belang van onze samenleving is. Het niet erkennen van de rechten van migranten vervalst de concurrentie, heeft een negatieve invloed op de algemene loon- en arbeidsvoorwaarden en gaat gepaard met fiscale en sociale fraude.

Weinigen weten dat 700 000 Belgen regelmatig in het buitenland wonen en werken, de meesten onder hen in een andere lidstaat van de EU. Overal worden hun rechten beschermd en daar zijn we blij om. Het gaat er dus uiteraard om dat ook wij de rechten van vreemdelingen die op ons grondgebied verblijven waarborgen en beschermen.

De Belgische wetgeving is, in Europa, één van de meest conforme met het Verdrag inzake de rechten van de arbeidsmigranten. Als zodanig, moet België een baanbrekende rol opnemen en op een actieve manier alle EU-lidstaten aanmoedigen om het Verdrag te ratificeren en uit te voeren. Respect voor alle migranten- en mensenrechten moet een prioriteit worden.

Ondertekenaars:

- December 18 René Plaetevoet, directeur
- Ciré Fred Mawet, directeur
- Vluchtelingenwerk Vlaanderen Els Keytsman, directeur
- 11.11.11 Bogdan Vanden Berghe, algemeen secretaris
- CNCD Jean-François Ramquet, voorzitter
- Jacques Debatty, ondervoorzitter
- Arnaud Zacharie, algemeen secretaris
- ABVV Rudy De Leeuw, voorzitter
- Anne Demelenne, algemeen secretaris
- ACV Luc Cortebeeck, voorzitter
- Claude Rolin, algemeen secretaris
- ACW Patrick Develtere, voorzitter
- MOC Thierry Jacques, voorzitter