Regeringspartij werpt heilige koe in verkiezingsstrijd - analyse

India slacht momenteel jaarlijks miljoenen koeien en buffels voor lokale consumptie en het grootste deel van de vleesexport ter waarde van meer dan 180 miljoen euro betreft rundvlees. De heiligheid van de koe is niet universeel aanvaard, zelfs niet door de hindoe-meerderheid. Uit onderzoeken van slagers in meerdere deelstaten blijkt dat driekwart van alle rundvlees wordt gegeten door niet-moslims, met name hindoes. Vooral hindoes van lagere kasten verkiezen rundvlees boven ander vlees. Rundveehandelaars zijn vaak hindoes. Veel hindoes die koeien houden voor de melk en als lastdier verkopen de dieren als ze niet meer rendabel zijn.

Het wetsvoorstel voor een nationaal slachtverbod verontrust veel waarnemers in het multiculturele en multireligieuze India. Een wet die een bepaalde religieuze groep gunstig moet stemmen, kan het fundamentalisme versterken. Meer dan een kwart van India’s deelstaten laten het slachten van koeien toe, waaronder Kerala in het zuiden, West-Bengalen uit het oosten en een aantal overwegend christelijke deelstaten in het noordoosten en Jammu en Kasjmir.

De teksten bij het wetsvoorstel noemen de koe ‘de belichaming van goddelijke deugden als liefde, medeleven, welwillendheid, tolerantie en geweldloosheid’ die eerbied en heiliging vraagt. Een dergelijke religieuze stellingname is ongezien in de Indische parlementaire wetgeving.

De wet kan ook nefaste economische gevolgen hebben. Ze zou rundveehouders in de problemen brengen en het aandeel zieke runderen doen stijgen. Rundvlees kost de helft van lam of kip en is de belangrijkste bron van eiwitten voor de armen.

Het is ongewoon dat de nationale regering een wet ontwerpt voor iets wat eigenlijk een deelstaatbevoegdheid is. Een aantal van de deelstaten die het slachten van koeien toelaten, hebben dan ook tegen het wetsvoorstel geprotesteerd. Maar de federale regering heeft daar een mouw aan gepast door het wetsvoorstel onder te brengen onder maatregelen voor ‘de preventie van wreedheid tegen dieren’, wél een federale materie.

De heilige koeien worden onbeschaamd voor de electorale kar van de hindoenationalistische BJP, de grootste regeringspartij, gespannen. De BJP laat graag uitschijnen dat een verbod op slachten van koeien een hindoeïstische traditie is en dat het slachten ervan in de middeleeuwen naar India is gebracht door de komst van de moslims. Ze slaat daar politiek voordeel uit, maar het is niet noodzakelijk de waarheid. Indiase en Europese historici hebben aangetoond dat het eten van rundvlees in het oude India heel gewoon was. Later stopten veel leden van de hoogste hindoekaste ermee, maar zij maakten minder dan vijf procent van de bevolking uit. In geen enkele belangrijke tekst werd het doden van een koe beschreven als een ernstige zonde. De vraag naar een verbod op slachten van koeien ontstond pas in de negentiende eeuw, toen rechtse hindoes haar gebruikten als een politiek middel om moslims te isoleren. Moslims eten immers wel rundvlees. De traditie die de BJP vandaag naar eigen voordeel gebruikt, is er één die ze zelf heeft uitgevonden.