Regering zet leger in bij bestrijding straatcriminaliteit

Het veiligheidsprobleem is de grootste bekommernis geworden voor de modale
Jamaicaan. Die leert de laatste tijd met een nieuwe fenomeen in misdaadland
kennen: drive-by shootings, waarbij rivaliserende bendeleden maar ook
toevallige voorbijgangers worden weggemaaid. Bij één incident kwam onlangs
een zeven maand oude baby om; de zuigeling werd geraakt door een verdwaalde
kogel terwijl hij in de armen van zijn grootmoeder lag. Het geweld maakt
steeds jongere slachtoffers. Zo drongen vier schutters onlangs binnen op
een verjaardagspartijtje en schoten een twaalfjarig meisje dood. Bij twee
andere incidenten vonden nog eens vier minderjarigen de dood. Het zijn de
typische verhalen van uptown Kingston.

Het is niet de eerste keer dat de Jamaicaanse regering de hulp van het
leger inroept. In 1999 assisteerde het leger de politie al bij Operation
Intrepid, waarbij zo’n 400 wapens werden buitgemaakt en 200 mensen werden
gearresteerd. Het is wel de eerste keer dat de regering de ambitie koestert
om de misdaadbendes aan te pakken met rechtstreekse acties. Om te tonen dat
het menens is, heeft de actie deze keer geen einddatum meegekregen.

De meeste Jamaicanen zijn blij met het ambitieuze plan van de nieuwe
regering. Toch zijn sommige waarnemers bang dat de binnenstad een slagveld
wordt voor een lang aanslepende confrontatie tussen de ‘dons’ (de
misdaadbonzen) en de veiligheidsdiensten. Dergelijke korte
termijnmaatregelen zijn nodig, maar we moeten denken aan remedies op lange
termijn, benadrukt priester Rennard White.

White maakte deel uit van een parlementaire commissie die vorig jaar in
juni 2001 een rapport uitbracht over mogelijke maatregelen tegen het
bendegeweld. Het politiek tribalisme is volgens White de wortel van het
geweld. Aan de stille verstandhouding tussen de politiek en de benden op
Jamaica is pas sinds enkele jaren een einde gekomen. In de jaren zeventig
bewapenden politici van de PNP en de rivaliserende Arbeidspartij JLP
drugsbazen om kiezers te intimideren in de armenwijken. De stad werd
opgedeeld in buurten die PNP of Labour trouw waren.

Het rapport van de parlementaire commissie bevat in totaal 15 aanbevelingen
op lange termijn, waaronder het mondig maken van lokale gemeenschappen, het
bestrijden van de politiecorruptie en een hervorming van het korps, meer
werkgelegenheid en betere huisvesting. Anderhalf jaar na publicatie van het
commissierapport werd geen enkele aanbeveling uitgevoerd, al beloofde de
nieuwe regering vorige week eindelijk dat ze een toezichtcommissie zou
oprichten om de aanbevelingen in de praktijk te brengen.

Derrick Smith, de schaduwminister voor Veiligheid van de oppositie, steunt
het nieuwe initiatief maar is bang dat de politie en het leger buitensporig
geweld gaan gebruiken tegen onschuldige burgers. De agenten en soldaten
zijn niet opgeleid om met gewone burgers te werken. Als ze onder druk komen
te staan, kunnen ze nogal brutaal uit de hoek komen. Om die reden is White
is bezorgd dat harde acties het wantrouwen van de wijkbewoners tegenover
leger en politie nog versterkt.