Radio Liberty en koning Albert

Patrick weet nergens van.  Hij schuimt het internet af, op zoek naar nieuws dat de moeite waard is en waarin zijn luisteraars belang stellen.  In de eerste plaats over Afrika.  Maar hij aarzelt : de rellen in Nigeria of Global Witness dat uitbrengt dat de rebellen van Nkunda, nu ze in het leger opgenomen zijn, hun controle op mijnsites in Oost-Congo verstevigd hebben?  Dat laatste haalt het. 
In Hoima, op zeventig kilometer van het Albertmeer, waar Congo en Oeganda elkaar de olievoorraad betwisten, is Nkunda hotter dan de Fulani in Jos.  De luisteraars van Radio Liberty komen niets van Bwana Kitoko II te weten maar leren bij over de economische achtergrond van de eerste Afrikaanse wereldoorlog.
De BBC en Al Jazeera zijn Patricks favoriete sites.  Toegang tot het internet heeft hij – zij het tergend traag en af en toe niet eens meer – maar een printer staat er niet op de redactie van Radio Liberty en een schrijfmachine evenmin.  Wie heeft er nu nog een Remington, komaan zeg. 
Patrick schrijft het bericht over Nkunda met de hand over, eindredacteur Annette past het aan en maakt de definitieve versie.  Straks vult de nieuwslezer, op basis van de Engelse teksten, live een uitzending van een kwartier in het Runyoro.  Hij improviseert moeiteloos.  ‘Dat iemand je dat huzarenstukje maar eens nadoet’, zeg ik hem bewonderend.
Annette begint haar dagtaak om 5u. ’s ochtends.  Rond half tien ’s avonds doet ze het licht uit.  Wie in Hoima een baan heeft, klaagt niet over lange dagen.  Ook niet als het lot je als ingenieur mechanica de journalistiek ingedreven heeft. 
Gedreven? Ach, de eigenaar ziet Radio Liberty en the Light of Bunyoro, zijn televisiekanaal, als winstgevende ondernemingen.  Van dezelfde orde als het Hotel Riviera, een blekere parel aan zijn kroon.  Zaken zijn zaken.  Zeg dat Denolf het gezegd heeft.
Wat ook de onderliggende beweegreden is om in dit achtergebleven deel van Oeganda (hoewel, als ze later dit jaar olie beginnen te exploiteren…) radio te maken en al heeft president Museveni het gebouw ingewijd – wat iets zegt over de politieke aanhankelijkheid van de eigenaar -, wanneer de boel ergens op stelten staat, is Radio Liberty als de kippen erbij. 
Als bijvoorbeeld ijverige stadsambtenaren de stalletjes aan het busstation willen afbreken.  ‘Een bestorming’, schrijft Godfrey.  ‘Je overdrijft’, wijs ik hem terecht.  ‘Ik heb het zelf gezien’, staat hij op zijn strepen.
Erbij zijn, met pen en papier, en het nieuws een uur later in de ether brengen, journalistiek in zijn meest elementaire vorm.  Geen formats, geen sound bytes, geen jingles, nieuws pur sang.  De burgemeester die de gemoederen komt bedaren.  Dat doet de democratie deugd.  Oeganda, nog maar enkele jaren van de geenpartijstaat genezen, heeft nood daaraan.
Annette pikt een bericht uit The Monitor op.  Experts stellen in de krant maatregelen voor om nieuwe landverschuivingen in de buurt van Mount Elgon te voorkomen. Zo hoort dat in een jonge democratie: onafhankelijke stemmen die de regering waarschuwen, kritische media die als megafoon fungeren. 
Als straks Oeganda bij ons het nieuws haalt -als de hype rond Albert haar beslag gekregen heeft- mag het met wat anders zijn dan een natuurramp of homohaat.  Of straatrellen, zoals in september, toen Museveni en de kabaka, de koning van Buganda, in een machtsstrijd verwikkeld waren.  Koningen, ze blijven fascineren.