Pro en contra troepenverhoging in Afghanistan

Dinsdagavond schetste de Amerikaanse president Barack Obama zijn nieuwe Afghanistanstrategie. Hij stuurt 30.000 extra soldaten naar Afghanistan, waardoor er straks 100.000 Amerikaanse militairen in het land opereren. Hij vraagt ook meer inspanningen van de Navo-partners. Obama kondigde ook aan vanaf juli 2011 de eerste troepen uit Afghanistan terug te zullen trekken. De speech van president Obama veroorzaakte een vloedgolf van argumenten die voor of tegen een troepenverhoging in Afghanistan pleiten. Een kort overzicht.

PRO 

• Een afbouw van de westerse aanwezigheid of een terugtrekking van troepen nu, zou volgens de Pakistaanse topauteur Ahmed Rashid  de perceptie versterken dat de taliban in Afghanistan en bij uitbreiding in de regio aan de winnende hand zijn.
• De aanwezigheid van meer westerse troepen is een noodzakelijke voorwaarde om de rechten van Afghaanse vrouwen te verdedigen. Dat betoogt alvast de Amerikaanse organisatie Women for Afghan Women (WAW).
• Belgisch minister van Defensie, Pieter De Crem, staat achter de aanpak van president Obama om door militaire aanwezigheid de Afghanen zelf een stuk verantwoordelijkheid door te geven. ‘Bovendien zijn we daar niet voor ons plezier, we willen al-Qaida terugdringen en het internationaal terrorisme terugdringen.’
• Fabrice Pothier van de Amerikaanse denktank Carnegie Endowment steunt de keuze voor een surge in Afghanistan, maar vreest dat de Europese partners eerder een blok aan het been van Obama zijn dan een steun in de rug. Pothier pleit voor een beleid dat militaire actie ondersteunt tegen de publieke opinie in. En waar dat niet kan, moeten de Europeanen meer doen om onder andere de Afghaanse politie snel te versterken.
• Een terugtrekking zou wellicht op weinig begrip kunnen rekenen bij de Afghaanse bevolking, die het zou ervaren als het zoveelste bewijs van westerse wisselvalligheid en fundamentele desinteresse voor het lot van de gewone Afghanen. Maar anderzijds wordt de door de Navo geleide militaire interventie vandaag door de meeste Afghanen ervaren als een bezetting die lokale krijgsheren, drugsbaronnen en corrupte politici ondersteunt. Meer soldaten sturen en meer civiele middelen inzetten heeft onder die omstandigheden weinig kans op slagen. Het zal de oorlog wel verlengen, maar niet zorgen voor een plotse ommekeer in de harts and minds van de Afghanen.
• Een terugtrekking kan leiden tot een herhaling van het scenario van de jaren negentig, vreest Ahmed Rashid. Toen de Sovjetunie zich terugtrok uit Afghanistan, verloor het Westen zijn interesse voor Afghanistan, wat resulteerde in een vernietigende burgeroorlog. Rashid ziet trouwens al tekenen dat de buurlanden hun pionnen klaarzetten voor een herhaling van dat vernietigende scenario.
• De controversiële surge van voormalig president Bush in Irak, een verhoging van het aantal troepen in het land met zo’n 30.000 manschappen, heeft het geweld in Irak verminderd. Wie echter meent dat daardoor ook politieke stabiliteit of verzoening tussen de drie belangrijkste bevolkingsgroepen in het land gerealiseerd werd, moet de nieuwsberichten beter lezen.
• Volgens Pajhwok Afghan News leeft er steun voor de plannen van Obama in het Afghaanse parlement. De vraag naar een snelle Afghanisering van de veiligheidsdiensten en -strategie klinkt daarbij luid door.

CONTRA

• De Franse islamkenner en auteur Olivier Roy zegt dat een troepenvermeerdering misschien onvermijdelijk is, maar wijst er tegelijk op dat die geen aarde aan de dijk zal brengen zo lang er niets fundamenteels gebeurt om het gevoel van vervreemding van de Afghaanse en Pakistaanse Pasjtoenen aan te pakken.
• De Amerikaanse columnist en auteur Thomas Friedman (van De aarde is plat) analyseert de keuze van Obama vanuit een uitdrukkelijk Amerikaans perspectief en komt tot de slotsom dat het sop de kool niet waard is. De operatie is te duur en heeft te weinig kans op slagen, stelt hij.
• Daarin wordt hij blijkbaar redelijk massaal bijgetreden door de lezers van The New York Times, een krant die de kandidatur van Obama vorig jaar en zijn strijd voor een hervorming van de gezondheidszorg voluit steunde. Op het lezersforum wordt de strategische keuze van Obama genadeloos afgebrand, al roept er hier en daar wel een lezer op om eensgezind achter de president te gaan staan -in de hoop dat hij meer weet dan de bevolking. Maar de meerderheid van de reacties gaan over de verkwisting van geld en levens in een uitzichtloze oorlog, terwijl er blijkbaar te weinig middelen zijn om voor werk, huisvesting, eten en gezondheidszorg in de VS zelf te zorgen. 
• Het redactioneel commentaar van de Pakistaanse kwaliteitskrant Dawn heeft het over een janusspeech, die anders was voor de Afghaanse en Amerikaanse luisteraars. Voornaamste conclusie: de Amerikaanse keuzes dreigen nog meer instabiliteit en geweld in Pakistan te veroorzaken door de talibansstrijders over de grens te duwen.
• Op een blog op Al Jazeera schrijft correspondent Imran Khan dat de grote vrees in Pakistan is dat de geschiedenis zichzelf herhaalt. Khan citeert dan ook een versregel van Rudyard Kipling uit de tijd dat het Britse Rijk zijn tanden stukbeet op Afghanistan: ‘ “When you’re wounded and left on Afghanistan’s plains, And the women come out to cut up what remains, Jest roll to your rifle and blow out your brains An’ go to your Gawd like a soldier.” Volgens Khan is de algemene opinie in leidende kringen in Islamabad dan ook dat de VS op een intelligente manier moeten vertrekken uit Afghanistan.
• In de Indiase kwaliteitskrant The Hindu wordt plaats gemaakt voor de dissidente Afghaanse politica Malalai Joya. Zij stelt dat de beslissing om 30.000 extra soldate te sturen neerkomt op het gieten van olie op het vur dat de Afghaanse samenleving al verteert. De enige uitweg, zegt Joya, is de Afghanen toe te laten zelf te vechten voor en te werken aan democratie, mensenrechten en ontwikkeling.
• In het Indiase weekblad Outlook klaagt commentator B. Raman dat de harde woorden van Obama voor Karzai en de Afghaanse regering jammer genoeg afgewisseld worden met zachte woorden voor het Pakistaanse leiderschap. Nochtans, stelt Raman, is Pakistan de ontstaansgrond, de schuilhaven en de terugvalbasis voor het gewelddadige jihadisme. Obama zou daarom veel meer moeten concentreren op veranderingen in Pakistan.
• De voorbije jaren is de inzet van buitenlandse troepen in Afghanistan onder Navo-leiding steeds uitdrukkelijker gezien als de testcase voor een toekomstige rol en missie van het westerse militaire bondgenootschap. Een “nederlaag” in Afghanistan wordt voorgesteld als een fatale klap voor het bondgenootschap zelf, dat dan blijkbaar alle legitimiteit zou verliezen en niets meer om handen zou hebben, stelt Gie Goris.
• Afghanistan is een tribaal land dat door geen enkele vreemde mogendheid ooit overwonnen is, en dus moeten de Verenigde Staten dat ook niet proberen. Dat zegt Benjamin Barber, auteur van onder andere Jihad versus McWorld. ‘Maar ik zou wel duidelijk maken dat we onder geen beding zullen aanvaarden dat het internationaal terrorisme opnieuw voet aan de grond krijgt in Afghanistan.’
• Als de gewone Afghanen de regering wantrouwen en als incompetent beschouwen, dan heeft een troepenverhoging geen enkele zin, zegt Tomas Valasek, directeur buitenlands beleid en defensie bij het Centre for European Reform, een denktank met zetel in London.
• De strategie van president Obama is gedoemd om te mislukken, zegt Ludo De Brabander, omdat Washington ondermeer wil focussen op de training van het Afghaanse leger. Maar een legermacht heeft een goed functionerende overheid, en die is er niet, bovendien is het moreel bij de Afghaanse soldaten niet bijster groot.
• Zo lang de troepen in Afghanistan, Pakistan en Irak blijven, zullen de conflicten volgens Robert Fisk niet verdwijnen, maar intenser worden.
• Kenneth Pollack, onderzoeksdirecteur van het Saban Centrum voor Midden-Oostenbeleid van het Brookings Instituut (Washington), vreest dat bijkomende troepen in Afghanistan de problemen van Pakistan niet oplossen. ‘Hoe meer troepen we naar Afghanistan sturen, hoe meer we in de verleiding komen om operaties in Pakistan op te zetten, net zoals we in Vietnam deden’ – een allusie op de Amerikaanse aanvallen op communistische bolwerken in Cambodja tijdens de Vietnamoorlog.
• Sp-a Kamerlid Dirk Van der Maelen schreef zijn verzet tegen de Afghaanse oorlog uit in negen vragen & antwoorden. ‘Vijf minuten politieke moed volstaan om toe te geven dat de oorlog in Afghanistan mislukt is. Het bezettende leger is het probleem eerder dan de oplossing. Verlaat Afghanistan. Zet een tijdstabel op voor de terugtrekking. Ik stel voor om Kandahar te verlaten en onze F-16’s uiterlijk eind 2010 terug te trekken.’