Peruaanse drugshandel moeilijker klein te krijgen dan laatste rebellen

“Artemio”, zoals de rebellenleider bekend stond, werd zondag gearresteerd in het plaatsje Cashiyacu. Sendero Luminoso (Lichtend Pad) controleerde in de jaren tachtig grote delen van het Peruaanse platteland, maar verloor daarna veel van haar slagkracht. Enkele overgebleven rebelleneenheden overleven in afgelegen valleien in het Amazonegebied door bescherming te bieden aan cocaboeren en drugssmokkelaars. Om die reden krijgt Peru ook steun van de VS om een einde te maken aan de laatste verzetshaarden.

Vervanging gegarandeerd

Artemio controleerde de vallei van de Huallaga, waar op 13.000 hectare coca wordt geteeld, goed voor een jaarlijkse productie van ongeveer 100 ton cocaïne. “Het is zonder twijfel een belangrijke aanhouding, maar de drugshandel zal doorgaan”, oordeelt Nobel Panduro, een ervaren radiojournalist uit de vallei. Volgens Pandura, die Artemio tussen 2001 en 2006 drie keer interviewde, kunnen de drugssmokkelaars nog altijd een beroep doen op overgebleven strijders van Sendero Luminoso, of uitkijken naar andere gewapende groepen die de rol van de rebellen willen overnemen.

“Sendero inde belastingen van de drugshandelaars en viel in ruil daarvoor narcoticabrigades en de eenheden die cocavelden vernietigen aan. Nu Artemio gearresteerd is, zal er wel iemand in zijn plaats komen die de maffia ook bescherming kan bieden.”

Felipe Páucar, een andere journalist uit de provincie Huallaga, gaat ervan uit dat het militaire apparaat van Sendero zal blijven bestaan. “Artemio wordt zeker vervangen door een andere leider. Die zal niet hetzelfde ideologische en militaire gehalte hebben, maar hij zal de relatie met de drugshandelaars proberen voort te zetten. Het geweld rond de drugshandel zal aanhouden tot de productie van cocaïne zelf aan banden wordt gelegd. Zolang de drugshandel blijft bestaan, zal er ook geen einde komen aan de opstand.”

Comandante José

Een mogelijkheid is dat Víctor “José” Quispe Palomino, de leider van een rivaliserende Sendero-eenheid in de Vallei van de Apurimac en de Ene (VRAE), ook controle probeert te verwerven over de vallei van de Huallaga. José stuurde in het verleden twee keer troepen naar het gebied om Artemio uit te schakelen, maar dat mislukte.

Die machtsovername mag het Peruaanse leger niet laten gebeuren, vindt Otto Guibovich, een voormalige legercommandant en nu veiligheidsexpert. “De Peruaanse staat moet haar overwinning op Sendero Luminoso in Huallaga consolideren. De politie en het leger moeten druk blijven uitoefenen op de overgebleven rebellen zodat die zich niet hergroeperen.”

Tegelijk moet de regering volgens de voormalige generaal voldoende investeren in de vallei. Nu leeft meer dan de helft van de bevolking er onder de armoedegrens, waardoor rebellen en drugshandelaars er makkelijk aanhangers vinden.