Pan-Afrikaanse parlement rommelig uit de startblokken

Het was een veelzeggend incident. Verschillende religieuze leiders mochten een gebed zeggen bij de eerste zitting van het nieuwe parlement, maar de Zuid-Afrikaanse gastheren waren een imam vergeten. Vervelend, want Afrika telt zo’n 427 miljoen moslims, of 59 procent van het continent. Aanvaard alstublieft onze excuses, het was een vergetelheid, prevelde een organisator tijdens de opening, die live werd uitgezonden over het hele continent. Het voorval toont aan welke weg de Afrikaanse Unie nog moet afleggen om zijn pan-Afrikaanse doelstelling waar te maken.

Een zichtbaar ontdane Zuid-Afrikaanse president Thabo Mbeki excuseerde zich uitvoerig en probeerde de meubelen nog te redden door voor zijn speech een moslimgebed in te lassen. Maar even later ging het weer fout toen er geen simultaanvertaling bleek te zijn bij de toespraken, en de als eregasten aanwezige Indiase president Abdul Kalam en het Japanese staatshoofd Chikage Oogi, verstonden geen Swahili. Zij zaten de zitting geduldig uit, en de voorzitter van het parlement, de Tanzaniaanse Gertrude Mongella, suste de gemoederen en beloofde dat na afloop een Engelse transcriptie van de toespraken zou worden uitgedeeld.

Het was de eerste keer dat de pan-Afrikaanse assemblee vergaderde op de officiële zetel in Johannesburg, en de tweede zitting ooit. In juli hield het parlement zijn eerste vergadering in Addis Abeba, waar het hoofdkwartier van de Afrikaanse Unie gevestigd is. Elk van de 53 lidstaten van de AU moet vijf parlementsleden naar Johannesburg sturen, waaronder minstens één vrouw. Het Pan-Afrikaanse parlement (PAP) stelt de Afrikaanse regeringen voorlopig nog geen wetten, maar vanaf 2009 verandert dat. Dan krijgt de PAP wetgevende macht.

De drie jaar oude Afrikaanse Unie wil naar het voorbeeld van de Europese Unie de drijvende kracht worden achter de Afrikaanse eenmaking en ontwikkeling. Mbeki heeft zich persoonlijk tot doel gesteld om van de AU een Afrikaans succesverhaal te maken. Ons continent heeft beslist waar het naartoe wil. En we hebben de instellingen opgericht om ons naar deze bestemming te brengen: dit parlement en NEPAD. Het New Partnership for Africa’s Development (NEPAD), is een Afrikaans Marshallplan voor de opbouw van een modern Afrika. Het plan wil elk jaar 64 miljard dollar buitenlandse investeringen aantrekken in ruil voor behoorlijk bestuur.

De jonge organisatie heeft voorlopig te weinig middelen om haar ambities waar te maken. Het project kan ook niet bij alle Afrikaanse leiders op evenveel sympathie en enthousiasme rekenen. Aan het parlement nemen nu slechts 46 landen deel. Congo, Eritrea, Guinee-Bissau, Ivoorkust, Liberia, Somalië en Sao Tome en Principe doen voorlopig niet mee. (MM/ADR)