Pakistan bindt strijd aan met huiselijk geweld

Als ook de Senaat meewil, dan heeft Pakistan straks een wet die het huiselijke geweld aan banden moet leggen. Een historische stap, zeggen vrouwenrechtenactivisten. Maar niet iedereen is optimistisch.

De nieuwe wet bestraft niet alleen fysiek geweld maar ook stalking, economisch misbruik, emotionele vernedering, verwaarlozing en opsluiting. De Nationale Vergadering keurde het wetsvoorstel al goed op 4 augustus. “Net voor de stemming begon, heeft premier Yusuf Raza Gilani gezegd dat zijn regering het wetsvoorstel steunde omdat hij aan het partijprogramma beantwoordt”, zegt Yasmeen Rehman, lid van de regerende Pakistaanse Volkspartij. “Ik was daar bijzonder blij mee.”

Vrouwenrechtengroepen hebben het over een “historische stap”. “Eerst en vooral erkent het wetsvoorstel dat huiselijk geweld voorkomt”, zegt Khawar Mumtaz, hoofd van Shirkat Gah. “Ten tweede betekent het dat het niet langer ontkend kan worden of onzichtbaar kan blijven.” Huiselijk geweld is al te lang als een privézaak behandeld, zegt ze.

Geen criminalisering

Maar niet iedereen is even optimistisch. De wet criminaliseert het misdrijf niet, zegt vrouwenrechtenactiviste Maliha Khan. Als de rechter iemand schuldig vindt, dan legt hij hem enkel een vrijheidsbeperking op. Dat is niet meer dan een waarschuwing, zegt Khan. Pas als de schuldige de beperking overtreedt, moet hij de gevangenis in en/of een boete betalen. “Om dit sociale kwaad echt aan te pakken is het van vitaal belang huiselijk geweld meteen met een celstraf en/of boete te bestraffen.”

Vrouwenrechtengroepen storen zich ook aan de bepaling dat “valse klachten” tot een celstraf van zes maand en een flinke geldboete kunnen leiden. “In vroegere wetsvoorstellen stond dat niet”, zegt Anis Haroon, voorzitter van de Nationale Commissie voor de Status van de Vrouw (NCSW). “Als iemand een klacht indient voor huiselijk geweld en dat niet kan bewijzen, om welke reden ook, dan zal de klager beschuldigd en gestraft worden voor een valse aanklacht”, zegt Maliha Khan. “Dat kan vrouwen ervan weerhouden om klacht in te dienen.”

Anderen zijn bezorgd over de toepassing van de nieuwe wet. Er moeten meer plaatsen komen waar vrouwen klacht kunnen indienen bij getrainde vrouwelijke politieagenten, zegt Zohra Yusuf, van de onafhankelijke Mensenrechtencommissie van Pakistan (HRCP).

Shershah Syed, een prominent vrouwenarts uit Karachi, is zeer sceptisch over het hele initiatief. Hij vreest dat het de mannen niet zal veranderen. “Veel vrouwen denken dat misbruik bij het huwelijk hoort en nemen het erbij. Zolang de premier en de president geen nultolerantie aankondigen voor geweld tegen vrouwen, dan zal geen enkele wet helpen.”

Een op drie vrouwen

Volgens de Aurat Stichting, een andere vrouwenrechtengroep, werden vorig jaar 7571 gevallen van geweld tegen vrouwen geregistreerd in Pakistan.

De Mensenrechtencommissie van Pakistan stelt in zijn jaarverslag van 2008 dat 1210 vrouwen vermoord werden om verschillende redenen. “Meer dan achthonderd vrouwen werd seksueel lastig gevallen, 350 werden verkracht, 45 werden slachtoffer van een groepsverkrachting en 13 werden uitgekleed.”

Unifem, het VN-Ontwikkelingsfonds voor Vrouwen, zegt dat wereldwijd minstens een op drie vrouwen wel eens geslagen is, tot seks gedwongen is of op een andere manier misbruikt is in haar leven, meestal door iemand die ze kent.

Slechts 60 landen hebben specifieke wettelijke bepalingen tegen huiselijk geweld. Pakistan kan het 61ste land worden als ook de Senaat op groen zet.