"Pacifisch handelsakkoord schroeft milieugaranties terug"

Al vier jaar lang onderhandelen twaalf partijen over het zogenaamde Trans-Pacific Partnership (TPP). De inhoud is grotendeels geheim, maar een onderhandelingstekst die woensdag werd gelekt via WikiLeaks, doet de wenkbrauwen fronsen. WikiLeaks-oprichter Julian Assange noemde de milieubepalingen in de tekst weinig meer dan een “PR-oefening”.

Het Amerikaanse onderhandelingsteam “kan mogelijk verplicht worden af te stappen van historische onderhandelingsposities op het vlak van milieubescherming”, zei

Larry Cohen, voorzitter van de vakbond Communications Workers of America gisteren op een hoorzitting in de Senaat. “Maar op dit punt in onze geschiedenis zouden we die garanties moeten verbeteren, en niet onderhandelen over een terugtrekking op globale milieuthema’s.”

Cohen verscheen voor de Senaatscommissie in het kader van een wetsvoorstel dat in nieuwe bevoegdheden voorziet voor president Barack Obama om het TPP er snel door te jagen. Hoewel dergelijke bevoegdheden normaal zijn bij het afsluiten van handelsakkoorden, vinden tegenstanders dat ze ondemocratisch zijn en het Congres uitsluiten van de onderhandelingen.

Volgens Cohen houdt het wetsvoorstel op geen enkele manier rekening met de zwakheden in het TPP op het vlak van milieugaranties. “Belangrijke onderhandelingsdoelstellingen die mee moeten verzekeren dat natuurlijke rijkdommen beschermd worden, zoals een verbod op illegaal verkregen hout, wild of vis, zijn nergens te vinden in de huidige wetgeving”, waarschuwt hij. “Er moet veel meer gedaan worden om te vermijden dat handelsakkoorden een race naar de bodem van de natuurlijke rijkdommen zijn.”

November

De discussie gaat terug tot 2007, toen een akkoord tussen het Congres en de toenmalige president George W. Bush een aantal minimumbepalingen vastlegde voor toekomstige handelsakkoorden, waaronder garanties voor het milieu.

Het Pacifische handelsakkoord, waarover momenteel wordt onderhandeld, dreigt een aantal belangrijke garanties voor het milieu terug te schroeven waar de VS decennia op gehamerd hebben.

Zo moeten landen die een handelsakkoord ondertekenen met de VS voldoen aan alle internationale verdragen die ze hebben getekend, en zijn de milieubepalingen volledig juridisch afdwingbaar.

Milieugroeperingen en waarnemers zagen het akkoord als een belangrijke stap, en de garanties zijn opgenomen in akkoorden met landen als Panama, Colombia, Zuid-Korea en Peru. Maar hoewel de wetgeving sindsdien niet is veranderd, bevat het gelekte TTP-document enkele zwakke bepalingen die volgens critici niet afdwingbaar zijn.

“We voeren actie voor garanties rond drie zaken: visbestanden, de handel in wilde dieren en illegale houtkap”, zegt Jake Schmidt van de Natural Resources Defense Council (NRDC). “De huidige bepalingen voor elk van die zaken geeft de landen heel wat bewegingsruimte om ze niet af te dwingen. Er is zelfs een bepaling dat landen het moeten rapporteren als ze de garanties niet afdwingen, maar er is niet in een sanctie  voorzien. Dat is hetzelfde als een maximale snelheid opleggen, maar geen politieagenten betalen om die te controleren.”

“Als deze tekst goedgekeurd zou worden, betekent dat een enorme stap terug in vergelijking met vorige handelsakkoorden, zelfs akkoorden die onder Bush zijn afgesloten”, zegt Schmidt. “We hebben van veel andere ervaringen geleerd dat goede wetten geen enkele betekenis hebben als er geen stevige mechanismen zijn om ze af te dwingen.”

Naar aanleiding van het lek kwam het Amerikaanse onderhandelingsorgaan USTR met een zeldzame en duidelijke reactie. “De positie van de Verenigde Staten op het vlak van milieu in de onderhandelingen rond het Trans-Pacific Partnership is dit: milieubeheer is een Amerikaanse kernwaarde, en we blijven nadruk leggen op een robuust, volledig afdwingbaar milieuhoofdstuk in het TPP, zo niet komen we niet tot een akkoord.”