Overheid is schuldig aan nalatigheid bij bloedbad Oaxaca

Toch gaf het ministerie van Leefmilieu eind vorig jaar een van de
gemeenschappen de toelating bomen te rooien op land waarover al lang een
eigendomsconflict bestond. Dat blijkt uit een officieel document dat
parlementairen van Oaxaca woensdag hebben vrijgegeven. Het document spreekt
eerdere verklaringen van het ministerie van Leefmilieu tegen en bevestigt de
publieke aanklacht van nalatigheid die de katholieke priester Martín
Octavio, die in het getroffen gebied werkt, indiende tegen José Murat, de
gouverneur van Oaxaca.

Octavio zegt dat hij huidig oppositielid Murat van de Institutionele
Revolutionaire Partij (PRI) persoonlijk gewaarschuwd heeft dat de situatie
tussen boeren in Oaxaca zo explosief was. Maar de gouverneur deed niets,
zegt hij, behalve na het gebeuren de centrale regering van president Vicente
Fox verwijten maken. Nochtans is hij zelf verantwoordelijk voor de
veiligheid in het gebied, meent de priester.

De 26 slachtoffers waren lokale boeren van Santiago Xochiltepec. Dat is een
klein dorp in de heuvels van Oaxaca waar jarenlang burenruzies woedden over
landeigendommen. Afgelopen vrijdag opende een groep mannen met krachtige
wapens het vuur op de vrachtwagen die de slachtoffers naar huis bracht na
hun werk in een zagerij. Van de lichamen is af te lezen dat de gewonde
mannen nadien met een schot in het achterhoofd zijn afgemaakt. Sommigen
werden ook genitaal verminkt.

Zestien boeren van Santo Domingo Teojomulco, dichtbij Xochiltepec, zijn
gearresteerd. Het openbaar ministerie van Oaxaca nam wapens en patronen in
beslag die overeenkomen met de moordwapens. De verdachten zeggen dat ze
onschuldig zijn en hebben het over politiepesterijen. Maar volgens het
openbaar ministerie weegt de bewijslast tegen hen bijzonder zwaar.

In het Sola de Vega district waar het bloedbad plaatsvond, woeden 17
landconflicten over een totaal gebied van 44000 hectaren, zegt het
ministerie van Landhervorming. De territoriale conflicten zijn er meer dan
een eeuw oud. De laatste 50 jaar werden meer dan 500 mensen gedood in
conflicten over land. Het gebeurt zo vaak dat we het risico lopen eraan te
wennen, schreef columnist Sergio Sarmiento van het dagblad Reforma. In 1995
doodde de politie 17 boeren in de staat Guerrero; in 1997 vermoordden
paramilitairen 44 boeren, vooral vrouwen en kinderen, in de staat Chiapas;
en in 1998 nam het leger het leven van 11 mensen in Guerrero.

Chiapas, Guerrero en Oaxaca zijn verarmde plattelandsstaten in het zuiden
van Mexico. De streken worden geplaagd door landvetes, drug- en wapenhandel.
De onmiddellijke oorzaak van het recente bloedbad was een landvete maar de
dieperliggende verklaring, meent priester Octavio, zijn de armoede en de
totale verwaarlozing van miljoenen boeren in Mexico. Tien miljoen van de 100
miljoen Mexicanen zijn inheemse boeren. Bijna allemaal leven ze in de
grootst mogelijke armoede.

Woordvoerders van het ministerie van Leefmilieu en de regering van Oaxaca
beschuldigen elkaar nu verantwoordelijk te zijn voor het bloedbad van 31
mei. Maar minister van Sociale Ontwikkeling Josefina Vázquez heeft het
ministerie van Leefmilieu en gouverneur Murat gevraagd daarmee op te houden.
Ze vraagt hen samen te werken om het incident op te helderen en herhaling te
vermijden.
De weduwen van de slachtoffers hebben er geen boodschap aan dat
regeringsleden elkaar beschuldigen en de eigen handen wassen in onschuld,
zegt Vázquez.