Oppositie wil munt slaan uit 'zwarte woensdag'

Acht doden, onder wie een verpleegster, 24 gewonden en 180 arrestaties. Dat
was gisterenavond de balans van de tweede dag van geweld in de hoofdstad La
Paz en in El Alto. In Santa Cruz bleef een mars van de vakbond COB beperkt
tot materiële schade. Dat brengt het dodental van de rellen, de zwaarste
sinds lang, op 27. De protesten begonnen woensdag toen een betoging van de
politie om meer loon ontaardde in een schietpartij met het leger. Terwijl de
soldaten en de demonstrerende agenten mekaar naar het leven stonden, maakten
plunderaars gebruik van de chaos in en rond het plein Murillo de La Paz om
winkels leeg te halen. Een oproep van de Boliviaanse president, woensdag
uitgezonden op de televisie, om het geweld te stoppen had weinig effect. De
democratie is niet perfect, zei de Lozada. Hopelijk vinden we samen een
oplossing uit onze zware problemen, maar dat zal nooit gebeuren via geweld,
plunderingen en vernietiging.

Het probleem met de politie is intussen van de baan: de agenten kregen de
belofte van een loonsverhoging. Sánchez de Lozada trok intussen ook zijn
omstreden begrotingsvoorstel in omdat er zoveel protest gerezen was tegen de
belasting van 12,5 procent op inkomens hoger dan 130 dollar in de maand. In
het armste land van Zuid-Amerika is er weinig begrip voor dergelijke fiscale
maatregelen. Het feit dat de protesten doorgingen nadat ook die bron van
ongenoegen was weggenomen, suggereert dat er meer aan de hand is.

De oppositiepartij Beweging voor het Socialisme (MAS) van voormalig en
verliezend presidentskandidaat Evo Morales wil doorgaan met betogen in La
Paz, Santa Cruz en Cochabamba tot Lozada’s kop rolt. Ook de Boliviaanse
Arbeiderscentrale COB schaart zich achter de protesten en wil een
afgekondigde algemene staking voorlopig niet afblazen. Morales, die al enige
maanden de protesten van de cocaboeren in de centrale regio Chapare leidt,
wil zijn doel bereiken met een beproefde tactiek. Hij heeft met
verschillende vakbondsleiders contact opgenomen om blokkades op te werpen
langs de Boliviaanse hoofdwegen.

MAS dient ook klacht in tegen de president en zijn ministers, die ze
verantwoordelijk stellen voor wat in de pers al ‘zwarte woensdag’ gedoopt
werd. De president trok de belastingverhoging pas in nadat er al veel bloed
gevloeid was. Morales houdt vast aan zijn eis dat Sánchez de Lozada ontslag
moet nemen, zegt MAS-parlementslid Filemón Escobar in een gesprek met IPS.
Morales was vorig jaar zelf erg dicht bij het presidentschap. Hij won de
eerste ronde van de stembusslag in juni en kwam in de tweede ronde uit tegen
Sánchez de Lozada. Die ronde bleef onbeslist en het Boliviaanse Congres
hakte uiteindelijk de knoop door in het voordel van de Lozada.

Sánchez de Lozada ligt ook onder vuur in zijn eigen partij, de
Revolutionaire Nationalistische Beweging (MNR). Verschillende
MNR-parlementariërs eisen het ontslag van de ministers die verantwoordelijk
zijn voor het onvoorzichtige begrotingsvoorstel. De
werkgeversorganisaties proberen zich neutraal op te stellen maar veroordelen
de militante houding van de COB en de MAS. We waren van plan ons te
verzetten tegen het economische beleid van de regering, maar nu Sánchez de
Lozada het wetsontwerp heeft ingetrokken, is er geen reden om te staken,
zegt Roberto Mustafá, de ondervoorzitter van de Federatie van
Privé-ondernemingen Boliviaanse. Door het ontslag van de president te
eisen, gooit de COB het over een heel andere boeg. De zakenwereld
daarentegen verdedigt de democratische stabiliteit.

In Washington ontkent het Internationaal Muntfonds (IMF), dat kop van jut is
in Bolivia, dat het de regering-Lozada het rigoureuze begrotingsvoorstel
door de strot heeft geramd. De MAS, de werkgevers en de COB beweren in koor
dat de belastingverhoging was ingegeven door de IMF-eis om het
begrotingstekort in één keer terug te brengen van 8,5 procent naar 5,5
procent van het bruto nationaal product.

Francesco Baker, een woordvoerder van het IMF, ontkent dat de
belastingverhoging werd aanbevolen door het IMF. Bij de gesprekken tussen
het IMF en de Boliviaanse regering werden geen specifieke maatregelen
besproken. We hebben enkel het overheidstekort besproken. De rellen zijn
begonnen met een gevecht tussen de politie en het leger en houden geen
verband met specifieke maatregelen, zegt Baker. Het eigenlijke probleem
was het loon van het Boliviaanse politiekorps.’