Oppositie krijgt viert dagen tijd voor petitie over referendum

Regering en oppositie mogen ook handtekeningen verzamelen voor referenda over de toekomst van 72 volksvertegenwoordigers, verscheidene gouverneurs en de burgemeester van Caracas. De burgemeester, Alfredo Peña, en 38 van de parlementsleden behoren tot de oppositie. De aanhangers van president Chávez mogen de handtekeningen voor de referenda tegen die politici inzamelen van 21 tot 24 november.

De verkiezingsraad, een vijfkoppig orgaan waarvan twee leden naar de oppositie neigen en twee leden aanhangers van Chávez zijn, geeft zichzelf 30 tot 60 dagen de tijd om de handtekeningen te controleren en nog eens twee maanden om de gevraagde referenda te organiseren. Dat zou betekenen dat het referendum over het presidentschap eind maart of in april georganiseerd zou kunnen worden. Die datum is belangrijk - alleen als Chávez voor augustus 2004 het veld moet ruimen, komen er nieuwe verkiezingen. Slaagt hij erin het proces tot na augustus te rekken, dan doet zijn vice-president de rest van zijn ambtstermijn uit.

Chávez begon in 2000 aan zijn huidige mandaat, dat tot 2006 loopt. In de grondwet die Chávez in 1999, aan het eind van zijn vorige ambtstermijn, liet uitwerken, is de mogelijkheid van een ‘revocatoir referendum’ opgenomen. Dat wordt mogelijk nadat de helft van de ambtstermijn van de president verstreken is. Een verzoekschrift voor een dergelijk referendum moet ondertekend worden door minstens een vijfde van de 12 miljoen kiesgerechtigden in het land. Om de president ten val te brengen, moet minstens een kwart van de stemgerechtigden voor het referendum opdagen, en moet het aantal tegenstemmen hoger liggen dan het aantal stemmen waarmee de president oorspronkelijk verkozen werd. Chávez kreeg in juli 2000 3.757.763 stemmen achter zijn naam.

De Democratische Coördinatie, de koepel van de oppositie, maakt zich sterk dat ze vier tot vijf miljoen handtekeningen voor het referendum over het presidentschap kan bijeenbrengen - daarmee zou de president meteen virtueel worden weggestemd. Volgens recente enquêtes die gepubliceerd werden in dagbladen uit het kamp van de oppositie, zegt zelfs 60 tot 70 procent van de Venezolanen dat ze tegen Chávez zullen stemmen. De oppositie verzamelde eind 2002 en in februari ook al eens miljoenen handtekeningen voor een referendum, maar die verzoekschriften werden geweigerd door de rechterlijke overheid en de Verkiezingsraad.

Als de afzetting van Chávez mislukt, kunnen de referenda over het mandaat van 72 parlementsleden toch voor een ommezwaai zorgen. Van de 165 zetels in het Venezolaanse parlement worden er momenteel 84 bezet door aanhangers van Chávez. 79 zitjes behoren toe aan de oppositie, terwijl twee leden van het halfrond als onafhankelijk gelden.