Opec vreest voor zware averij

Er bestaat geen twijfel dat de bezetting van een belangrijke olieproducent
als Irak problemen zal opleveren binnen de Opec en de belangen van de andere
lidstaten op middellange en lange termijn schaadt, zegt Víctor Poleo, een
professor Petroleumeconomie aan de Centrale Universiteit van Caracas.
Venezuela is met reserves van 77 miljard vaten één van de belangrijkste
Opec-leden. Humberto Calderón, een voormalige Energie- en Buitenlandminister
van Venezuela, zegt zelfs dat hij niet verbaasd zou zijn als na de oorlog
plannen opduiken om de Opec te verzwakken en zelfs te vernietigen.

De Opec telt 11 lidstaten: Algerije, Indonesië, Iran, Irak, Koeweit, Libië,
Nigeria, Qatar, Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Venezuela.
De landen rond de Perzische Golf nemen het grootste deel van de
Opec-productie voor hun rekening en hebben ook de grootste
petroleumreserves. Irak heeft naar schatting 112 miljard vaten olie in zijn
ondergrond, na de 260 miljard vaten van Saudi-Arabië de grootste reserves
binnen de Opec.

De Verenigde Staten probeerden de voorbije jaren minder afhankelijk te
worden van de aanvoer van olie uit de Golfregio omdat de regio niet bepaald
politiek stabiel is. Door het conflict met Irak hadden Amerikaanse
oliebedrijven ook helemaal geen voet meer aan de grond in dat land. Die
bekommernis lag bijvoorbeeld aan de basis van een controversieel plan van
president George W. Bush om in eigen land en met name in Alaska meer olie te
gaan bovenhalen. Nu de VS de lakens kunnen gaan uitdelen in Irak, zijn de
zorgen over de bevoorrading vanuit de Golfregio opeens veel kleiner
geworden.

De Amerikaanse greep op de Iraakse olieproductie zou tot lagere prijzen
moeten leiden. Als een belangrijke importeur hebben de VS voordeel bij
goedkope olie, en bovendien zijn de Iraakse olievelden bijzonder goedkoop te
exploiteren en is de Iraakse olie licht en dus makkelijk te raffineren. Maar
sommige experts waarschuwen dat investeerders toch zullen aarzelen om meteen
grote projecten in Irak te financieren. Een bezetting schept bijkomende
politieke risico’s, stelt Mahzar al-Shereidah, een andere professor van de
Centrale Universiteit in Caracas. En na de bezetting zal er ook niet
automatisch een lange periode van stabiliteit aanbreken in Irak en in de
regio.

Volgens Calderón kan de Iraakse productie toch spoedig verdubbeld worden tot
2,4 miljoen vaten per dag. Dat betekent een krimpend marktaandeel voor de
andere olieproducerende landen, en dus meer concurrentie en dalende prijzen.

Volgens verregaande speculaties kan de bezetting van Irak het einde
betekenen van de Opec maar ook van de oliewinning in de Noordzee. De Irakees
Fadhil Chalabi, ooit nog secretaris-generaal van de Opec, gelooft dat een
intensieve exploratie nog veel meer aardoliereserves in Irak aan het licht
kan brengen. Irak zou dan een superproducent kunnen worden, net als
Saudi-Arabië, en bijvoorbeeld 10 miljoen vaten per dag gaan exporteren. Als
die productie in Amerikaanse handen blijft, zou de hele Opec op de knieën
gedwongen kunnen worden. Er zou een lange periode van lage olieprijzen
aanbreken, die investeerders alle interesse zou doen verliezen voor dure
olievelden zoals die in de Noordzee.