"Ook grote landen van Zuiden moeten klimaatkoers wijzigen"

Hervé Kempf, die voor Le Monde werkt, is auteur van boeken als Comment les riches détruisent la planète (2007) en Pour sauver la planète, sortez du capitalism (2009). Zopas verscheen L’oligarchie ça sufit, vive la démocratie.

Kempf vindt het bruto binnenlands product niet de belangrijkste indicator van het succes van een land en twijfelt aan de leefbaarheid van een samenleving die door consumptie en winstbejag wordt geleid.

Pessimisme over klimaattop

Een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen ziet hij nog mogelijk. “Maar momenteel lijkt het niet die kant op te gaan. Europa heeft zijn koers gewijzigd en de uitstoot licht verminderd en de Verenigde Staten hebben een plafond ingesteld, maar wereldwijd stijgt de uitstoot door landen van het Zuiden. Men moet de landen van het Noorden onder druk blijven zetten, maar de grote landen van het Zuiden, vooral China, dat een leidersrol heeft, moeten hun gedrag veranderen. Ze willen een maximale groei bereiken maar zijn zich bewust van de ecologische crisis en dat bewustzijn zal steeds sterker worden in de landen van het Zuiden.”

Over de VN-klimaattop eind november in het Zuid-Afrikaanse Durban is Kempf pessimistisch. “De voorbereidende gesprekken maken duidelijk dat de situatie behoorlijk geblokkeerd is. Veel politieke leiders blijven het kapitalistische systeem verdedigen dat ik oligarchisch noem en verdedigen belangen die ingaan tegen een oplossing voor deze ecologische crisis. De politieke leiders moeten veranderen, net zoals het systeem.”

Groene economie

Het concept “groene economie” zegt Kempf weinig. “Het is zeer vaag. Het lijkt een voortzetting van het kapitalisme maar dan meer ecologisch georiënteerd. Maar zonder iets aan de macht van de bedrijven te veranderen, zonder het energieverbruik te verminderen of de sociale ongelijkheid ter discussie stellen, is het een nieuwe vorm van kapitalisme. Bovendien vraag ik mij af waarom dit nieuwe concept nodig is. Waarom gaat men niet voort met duurzame ontwikkeling, waarbij het accent wel op het sociale ligt?” De aandacht voor groene economie is “een teken dat men voorrang geeft aan de economie, terwijl ecologie de prioriteit zou moeten zijn.”

Ook over het gebruik van windenergie is hij sceptisch. “In de rijke landen lijkt windenergie een excuus om geen energie te besparen. In de Verenigde Staten, Canada, Europa en Japan moet men het energieverbruik verminderen en dan pas kijken hoe men die energie produceert.”

Volgens Kempf hoeft er niets nieuws te worden uitgevonden. “De alternatieven bestaan al. Op alle terreinen creëren gemeenschappen vormen die buiten het kapitalisme om functioneren. Productiecoöperaties, ecologische landbouw, alternatieve munten, hernieuwbare energievormen. Er zijn duizenden voorbeelden die men met elkaar kan verbinden in een netwerk.”