Ontwikkelingslanden zitten economisch in de lift

De economieën in ontwikkelingslanden groeiden vorig jaar met meer dan 6 procent en de verwachting is dat die groei in 2005 en 2006 wordt vastgehouden. “Regio’s die nog in ontwikkeling zijn, presteren goed vergeleken met de afgelopen decennia, zegt Jose Antonio Ocampo, ondersecretaris-generaal voor Economische en Sociale Zaken van de VN.

Analisten van de VN verwachten dat Zuid-Azië, dat samen met Oost-Azië vorig jaar een groei van 7 procent haalde, dit jaar opnieuw 7 procent groei zal halen. Voor Afrika is de prognose meer dan 5 procent en de economieën van de voormalige Sovjetrepublieken zullen dit jaar met naar schatting met 6 procent groeien en volgend jaar met meer dan 7 procent.

Dit is veelbelovend, zegt Ocampo. Deze hogere economische groei in veel ontwikkelingslanden draagt voor een deel bij aan een verbetering van het economische beleid in die landen. De groei kan ook een bijdrage leveren aan het halen van de Millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties. Dat zijn acht minima inzake ontwikkeling die in 2015 gehaald moeten worden, zoals het halveren van de armoede, basisonderwijs voor iedereen en het terugdringen van de kindersterfte met tweederde.

Volgens de economen is het economische klimaat voor ontwikkelingslanden in het algemeen gunstig, omdat de internationale handel nog steeds toeneemt. De stijgende prijzen van energie en grondstoffen gaven die landen een gunstiger positie en de kosten van externe financiering zijn historisch laag. Sommige factoren die bijdragen aan de economische groei in de ontwikkelingslanden, zijn intern. De groei in China en India is niet alleen te danken aan export, maar ook aan inkomensgroei en armoedevermindering in de landen zelf, waardoor de vraag op de interne markt verbeterde.

De handel tussen ontwikkelingslanden is toegenomen. Vooral China koopt veel grondstoffen uit andere ontwikkelingslanden, aldus het rapport. Hoewel de industrielanden nog steeds gezien worden als bepalend voor de wereldwijde economische groei, suggereert de tweedeling tussen de afgenomen groei in met name Europa en Japan en de doorgaande groei in ontwikkelingslanden volgens de VN-economen dat er sprake is van een bepaalde mate van ontkoppeling tussen het Noorden en het Zuiden.

Blijft de groei duren? De hoge olieprijzen kunnen volgens de VN-deskundigen een rem zetten op de economische groei. De VN verwacht dat de wereldwijde vraag naar olie het komende half jaar iets van zijn dynamiek zal kwijtraken en dat daardoor de olieprijzen zullen dalen.

Secretaris-generaal Kofi Annan waarschuwt voor hogere olieprijzen en muntschommelingen. Begrotingstekorten kunnen een bedreiging vormen, zeker nu het tekort op de betalingsbalans van de Verenigde Staten naar verwachting zal oplopen tot 700 miljard dollar, waarschuwt het rapport.

Sommige deskundigen zien voor het Internationaal Monetair Fonds (IMF) de rol weggelegd om de fiscale onevenwichtigheden aan te pakken. Het IMF moet manieren bedenken om het risico van de ontwikkelingslanden over te hevelen naar de rijke landen. De leningen van multinationale instellingen moeten zodanig worden afgesloten dat ontwikkelingslanden niet de dupe worden van wisselkoersen en fluctuaties in rente, zei econoom Joseph Stiglitz gisteren tijdens een toespraak voor de Economische en Sociale Raad van de VN. Maar dan komen we bij een onderliggend probleem: waarom is er zoveel instabiliteit in de wereldwijde economie en wat kunnen we daaraan doen? Als er een antwoord is, dan ligt dat bij het Amerikaanse macro-economische beleid. Als dat niet gecorrigeerd wordt, dan kunnen we het probleem ook niet oplossen, aldus Stiglitz. (JS/MM)