Ontwikkelingslanden proeflabo voor computervirussen

Ontwikkelingslanden moeten zich beter wapenen tegen alle vormen van cybermisdaad, en in het bijzonder tegen virussen. Dat is één van de lessen waarmee het VN-Congres over Misdaadpreventie en Strafrecht in Bangkok vandaag (maandag) zijn deuren sluit.

Rijke landen moeten arme landen daarbij helpen, ook in hun eigen belang. De bedenkers van virussen gebruiken ontwikkelingslanden steeds meer als proeflabo, zegt Gareth Sansom, specialist cybermisdaad van het Canadese ministerie van Justitie. De vaak slecht beveiligde netwerken in het Zuiden worden steeds meer gebruikt als lanceerplatform voor aanvallen op systemen in de industrielanden. Ze vormen het actieterrein van waaruit cybercriminelen opereren.

De ontwerpers van virussen exploiteren beveiligingslekken in computersystemen in ontwikkelingslanden. Een spraakmakend voorbeeld was het zogenaamde Cabir-virus dat in de tweede helft van 2004 gsm’s van een bepaald type Nokia-toestellen plat legde. In negen landen, onder meer de Filipijnen, Vietnam, India en China, maakte het virus duizenden toestellen onklaar. Het was de eerste keer dat mobieltjes werden aangevallen door een virus. De experts hebben nog steeds geen idee wie er achter zit.

Het voorval met de gsm’s is niet uniek, zegt Sansom. De cybermisdaad maakt nu eenmaal gebruik van zwakke plekken, en die komen vaker voor aan gene zijde van de digitale kloof. Hoewel slechts 4 procent van de internetruikers in het Zuiden woont, gonst het op Latijns-Amerikaanse en Aziatische servers van de frauduleuze cyberactiviteit. In de jaren 80 kwamen bijna alle virussen nog in de VS uit. Dat is vandaag niet meer het geval, zegt Sansom. De virussen worden over de digitale kloof heen geschreven.

Er is een internationaal verdrag tegen computermisdaad in de maak. Het idee daarvoor is afkomstig van de Bill Clinton, zegt Palitha Kohona van de dienst verdragen van de VN. Onze intentie is elk misbruik van het internet, van kindermisbruik tot virussen, tegen te gaan. Er geen misdaad die sterker de landsgrenzen overschrijdt dan die op het net. Toch zijn er slechts een paar bilaterale en multilaterale akkoorden, stelde Lee Taehoon van het Koreanse Instituut voor Criminologie tijdens één van de workshops op het Congres. Maar veel stellen die niet voor.

Naast virussen zit ook het geknoei met toegangscodes, paswoorden, kredietkaarten en spam in de lift. Ongevraagd en op grote schaal e-mails sturen heeft epidemische vormen aangenomen. Een recent voorbeeld dat ter sprake kwam in Bangkok was een mailbombardement dat twee Australiërs organiseerden om de waarde van hun aandelen op de NASDAQ-beurs te beïnvloeden. Ze stuurden een mail naar zeven miljoen adressen in Australië en de Verenigde Staten om de vraag naar dat aandeel op te drijven. In China steeg het aantal geregistreerde computermisdaden van 400 in 1999 tot 5.000 in 2001.

Om hackers en virussen te bestrijden stellen veel experts in Bangkok dezelfde oplossing voor: afstappen van Windows, het besturingssysteem van het bedrijf Microsoft. Meer dan 90 procent van de PC’s in de wereld draait erop. Maar het systeem zou te kwetsbaar zijn voor inbraken. (MM)