Onderbetaald voor Bono's RED-kleding

Dat blijkt uit het rapport ‘Footloose Investors, Investing in the Garment Industry in Africa’ van de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO). Het rapport beschrijft de wijze waarop internationale kledingproducenten in Afrika hun productie steeds verplaatsen naar landen met de laagste lonen en belastingen. Hierdoor blijven de voordelen voor de regio waar geproduceerd wordt beperkt.
Het Engelse merk GAP produceert de RED-kleding in een fabriek in het Afrikaanse Lesotho, waar de uitbetaalde lonen op het wettelijk minimum liggen of net erboven, zodat de arbeiders moeite hebben om rond te komen. Arbeiders zien zich genoodzaakt om een voorschot te vragen op hun vertrekpremie die als pensioen moet dienen bij het verlaten van de fabriek. Een arbeider zegt in het rapport: ‘Ik moest geld lenen om de school van mijn kind te kunnen betalen. Onze salarissen zijn zo laag, we kunnen onze problemen niet oplossen.’

Ethisch verantwoord

Problemen als langdurig gedwongen overwerk, onderbetaling en het met geweld verhinderen van vakbondsvorming komen in de kledingindustrie over de hele wereld veelvuldig voor. De omstandigheden waaronder de kleding voor RED wordt gemaakt verschillen niet wezenlijk van de overige producten die GAP op de markt brengt. Het beleid van GAP ten aanzien van de arbeidsomstandigheden is overigens relatief vooruitstrevend.
GAP is bijvoorbeeld aangesloten bij het Ethical Trading Initiative (ETI) en er is een programma voor fabrieksinspecties opgezet. Dit heeft echter nog niet tot een daadwerkelijke verbetering van de arbeidsomstandigheden geleid. De GAP-producten kunnen daarom nog niet ethisch verantwoord genoemd worden.
Onderzoekster Esther de Haan van SOMO: ‘Je zou mogen verwachten dat het label van Bono een voorbeeld geeft van hoe het beter kan. Maar door de arbeiders van RED zo slecht te betalen schept het bestrijden van aids ook armoede. Dat kan geen model voor een  duurzame oplossing zijn. Zo krijgt Afrika toch weer zelf de rekening gepresenteerd.’

Gooien met cijfers

Eerder al kwam de RED-campagne onder vuur te liggen omdat vooral de zes multinationals, waarmee RED samenwerkt, beter worden van de samenwerking.
Enkele maanden geleden meldde het blad Advertising Age met dat de kosten van de reclamecampagnes om de RED-producten te promoten, driemaal hoger opliepen dan de daadwerkelijke opbrengst voor Afrika.
In het artikel claimt auteur Mya Frazier dat de campagne het afgelopen jaar 13 miljoen euro in het laatje heeft gebracht voor hulp aan Afrika. Dat is een mooie som, ware het niet dat de promotie voor de campagne bijna 73,5 miljoen euro gekost zou hebben. ‘Weinig geld voor Afrika dus, en veel positieve publiciteit voor de multinationals,’ zegtFrazier.
Niets van aan, zegt de Britse krant The Independent. De krant beweert dat ze zich bij Advertising Age baseren op foute cijfers. De kosten van de reclamecampagnes zouden ruim onder 30 miljoen euro uitkomen. Daarnaast zouden de gelden die het afgelopen hálf jaar dankzij de RED-producten naar Afrika zijn gegaan, neerkomen op bijna 18,5 miljoen euro. ‘Vijf keer meer dan The Global Fund de afgelopen vier jaar ontving uit de privésector,’ aldus journalist Paul Vallely.