Onberekenbare Mekong is nachtmerrie voor vrouwen

De Mekong is 4.880 kilometer lang en vloeit van China via Birma, Laos, Thailand, Cambodja en Vietnam naar de Zuid-Chinese Zee. In het stroomgebied leven meer dan 55 miljoen mensen, en die krijgen allemaal op een of andere manier te maken met de jaarlijkse overstromingen van de rivier. De landbouwers die de akkers langs de benedenloop bewerken, doen er hun voordeel mee. Volgens het International Rivers Network (IRN), een Amerikaanse ngo, heeft zowat 80 procent van de rijstakkers nood aan de massa’s water en voedselrijk slib die de rivier aanvoert.

Maar de afgelopen drie jaar kregen de landen aan de benedenloop veel meer zware overstromingen te verwerken die grote verwoestingen aanrichtten,” zegt Sok Sing Im van de Mekongcommissie. Die instelling moet de samenwerking tussen de zes oeverstaten van de Mekong bevorderen. In 2000 maakten de overstromingen van de Mekong 800 doden - vooral vrouwen en kinderen uit de dorpen aan de oevers van de machtige stroom. In Cambodja alleen vielen er 347 slachtoffers. In 2001 stierven in Cambodja 61 mensen als gevolg van het snel oprukkende water. Vorig jaar werden er geen slachtoffers gemeld, maar werden wel naar schatting 1,4 miljoen Cambodjanen getroffen door de schade die het kolkende water aanrichtte.

Volgens Sharon Wilkinson, de directeur van het Cambodjaanse bureau van CARE, voelen veel Cambodjaanse vrouwen een bijna panische angst als ze aan de komende overstromingen denken. “Sommige vrouwen kunnen niet zwemmen, andere hebben geen eigen boot klaarliggen of vrezen dat hun huis het niet zal uithouden. En allemaal zitten ze met hun kinderen in.”

De Mekong is de levensader van de regio, maar in het regenseizoen wordt de rivier levensgevaarlijk. Na hevige regenval stroomt op sommige plaatsen 400 kubieke meter water per seconde voorbij; in twee uur tijd kan het waterpeil met twee meter stijgen.

Net als de voorbije jaren zal de Mekongcommissie de bewoners van bedreigde dorpen tijdig trachten te informeren over dergelijke vloedgolven. Dat gebeurt onder meer via de communicatiekanalen van het Rode Kruis. Op die manier hebben de oeverbewoners de tijd om indien nodig hun oogst vervroegd binnen te halen en hun vee en zichzelf in veiligheid te brengen. De Mekongcommissie maakt zich sterk dat haar voorspellingen dit jaar veel sneller en accurater zullen zijn dan de voorbije jaren. China heeft zich vorig jaar immers voor het eerst bereid verklaard informatie door te geven over het debiet van de bovenloop van de Mekong. Dat is een onmisbaar gegeven om debietveranderingen in het lagergelegen traject te voorspellen.

De Chinezen zijn naar verluidt inschietelijker geworden door de aanhoudende kritiek van de buurlanden op de stuwdammen die China op de Mekong aan het bouwen is. Eén van die dammen is al klaar, het werk aan een tweede zal later dit jaar worden uitbesteed en voor nog zes dammen worden de plannen al getekend. Met die dammen zal China ook in het droge seizoen altijd over genoeg water beschikken. Maar de landen aan de benedenloop hebben in dat jaargetijde met nog lagere waterstanden af te rekenen.