Nood aan slimme hulp na overstromingen in Angola

De extreme neerslag in het zuiden van Angola joeg 222.000 families op de vlucht en vernielde huizen, wegen en 228.000 hectare akkerland. De provincies Cunene en Kuando Kubango aan de grens met Namibië en Moxico aan de grens met Zambia kregen het het zwaarst te verduren. Door de waterschade zijn veel families nog niet in staat om terug te keren naar hun dorpen. Met tienduizenden zitten ze bijeengepakt in kampen waar het risico op epidemieën hoog is.

Oogsten vernield

Teams van het Rode Kruis en het Wereldvoedselprogramma (WFP) zijn ter plaatse om de noden vast te stellen. De uitdagingen zijn enorm: de kleine dorpsgemeenschappen op honderden kilometers van de stad hebben dringend voedsel nodig. “Mei en juni zijn traditioneel de oogstmaanden”, zegt Karen Hvid van het Internationale Rode Kruis. “Dit jaar wordt het een erg magere oogst, omdat 60 procent van de landbouwgrond vernield is. Ook de gewassen die hoger gelegen zijn, leden onder regenschade en het gebrek aan zon.”
Bovendien vielen de oogsten ook de voorbije drie jaar tegen: na twee jaar van extreme droogte kreeg de regio voor het tweede jaar op rij met overstromingen te maken. “De gezinnen hebben al hun reserves opgebruikt en zitten nu helemaal aan de grond”, zegt Hvid.
De teams van het Rode Kruis en het WFP moeten nu uitzoeken hoe de hulp het beste kan verlopen. “Het gaat erom slimmere keuzes te maken op het vlak van noodhulp”, zegt Pete Garratt, van het Britse Rode Kruis. “We moeten kijken naar de context van elk gezin en rekening houden met de toekomst op lange termijn, en tegelijk oog hebben voor hun sociale en culturele noden.”
Hvid wijst erop dat gezinnen na een ramp soms beslissingen nemen die op lange termijn schadelijk zijn. “Zo kan een gezin een koe, hun belangrijkste bron van inkomsten, verkopen om voor een begrafenis te kunnen betalen. We willen ervoor zorgen dat ze dat kunnen doen zonder hun kansen op lange termijn te schaden.”

Niet opnieuw

Het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken van de VN (OCHA) werkt ook samen met de Commissie voor Civiele Bescherming in Angola aan strategische plannen om toekomstige overstromingen het hoofd te bieden.
“Eén extreem belangrijk aspect daarvan is het sensibiliseren van de bevolking over veilige plaatsen om hun huizen te bouwen”, zegt Hvid. “Als ze hun huizen naast rivieren bouwen, zijn ze bij de volgende overstroming even kwetsbaar.”
De Angolese regering heeft ook aangekondigd dat ze het rivierenstelsel in de regio wil laten onderzoeken door experts om de oorzaak van de overstroming te achterhalen. Mogelijk heeft de zware regenval ook iets te maken met de klimaatverandering. Volgens het ontwikkelingsprogramma van de VN (UNDP), stond het waterpeil van de Chobe, de Zambezi en de Okavango nog nooit zo hoog sinds 1963.