Nepal niet meer het walhalla voor bergsporters

Eeuwenlang bleven de bergen van de Himalaya onaantastbaar. Voor de Nepalese Sherpa’s waren het de woonplaats van de goden en stond alleen al de gedachte om een berg te beklimmen gelijk aan heiligschennis. Dat veranderde op 29 mei 1953, toen Hillary en Norgay als eersten de hoogte berg ter wereld bedwongen. Vanaf dat moment hadden de Nepalezen, die vooral hun brood verdienden als handelaren en boeren, er een nieuwe bron van inkomsten bij: de bergsport.

De bergsport is nu een van de belangrijkste pijlers waarop de Nepalese economie rust. Nepal gaat er prat op maar liefst veertien bergtoppen te hebben die hoger zijn dan 8.000 meter. Maar net als de gewone toeristenindustrie heeft ook het alpinisme in Nepal te lijden onder de maoïstische opstand in het land. Sinds 1996 vielen bij het maoïstische conflict 9600 doden en het aantal toeristen nam flink af. En ook de bergbeklimmers lijken als gevolg van het maoïstische conflict liever te klimmen vanuit Tibet, in China. In de concurrentiestrijd met Nepal heeft China de klimtarieven voor de bergbeklimmers flink verlaagd. Ook wordt Tibet stukje bij beetje toegankelijker gemaakt voor de buitenwereld. Het gevolg laat zich voelen: in mei dit jaar zakten 13 Everest-expedities naar Nepal af – nog steeds goed voor 150.000 dollar binnen aan buitenlands geld – vorig jaar in dezelfde periode waren dat er 24.

Ook India probeert met het aanbieden van voordelige arrangementen alpinisten binnen te halen die anders de Nepalese bergtoppen zouden beklimmen. En in Pakistan, dat het succes heeft gezien van de jubileumviering in Nepal afgelopen jaar, wordt gebroed op een eigen gouden jubileumviering. Dit jaar is het precies vijftig jaar geleden dat de Pakistaanse berg K-2, de op één na hoogste berg ter wereld, voor het eerst werd bedwongen.

Niet iedereen is overigens blij met de huidige populariteit van het bergbeklimmen. De veteranen, zoals Hillary, Junko Tabei en Reinhold Messner, zien hun prestaties ontheiligd door de vele amateurs die, zo klaagde Messner vorig jaar bij het gouden jubileum van de eerste tocht, “een of ander bizar record willen vestigen”. Hij vindt dat alleen ervaren bergbeklimmers nog toestemming moeten krijgen de Mount Everest te beklimmen. Ook Hillary is ontstemd. “Meer dan duizend mensen zetten zo’n vijfhonderd tenten op in het basiskamp. Vervolgens wordt er heel wat bier achterover geslagen voordat ze hun tocht beginnen. Van de charme van het bergbeklimmen blijft zo nog maar weinig over.” Sommige Sherpa’s zeiden bezorgd te zijn over de “degradatie” van de regio rond de Mount Everest, veroorzaakt door bergbeklimmers en een wildgroei aan expeditiebureautjes.

De afgelopen vijftig jaar hebben 1300 klimmers de top van de Mount Everest bereikt. Achthonderd klimmers, waaronder ook Sherpa’s, overleefden de barre tocht niet. (JS/ADR)